نعمتهای مادی بهشت، دلیلی بر معاد جسمانی از دیدگاه قرآن

در قرآن کریم آیاتی است که از انواع نعمتهای مادی بهشت، میوه ها، نهرها، ارائک (تختها)، انواع شرابهای طهور (نوشابه های حلال)، انواع لباسها، سایه ها، درختان مختلف و انواع لذائذ جسمانی دیگر که آیات آن از شماره بیرون است، سخن می گوید. مسلما همه این آیات را نمی توانیم بر معانی مجازی حمل کنیم و الفاظ را بدون هیچ قرینه روشنی از معنی حقیقی آن منصرف سازیم. درست است که میوه ها و شرابها و لباسها و ظروف و غذاهای بهشتی با آنچه در این دنیاست فرق بسیار دارد، و ما زندانیان این دنیای محدود نمی توانیم افقهای وسیع عالم آخرت را به خوبی درک کنیم، ولی هرچه هست این نعمتها، نعمتهائی است مادی که فقط تناسب با معاد جسمانی دارد. البته نعمتهای بهشتی منحصر به نعمتهای مادی نیست و در کنار نعمتهای مادی مواهب بی نظیر و غیرقابل توصیف معنوی و روحانی نیز وجود دارد، ولی اینها مانع وجود نعمتهای مادی نیست.

به تعبیر دیگر چون معاد هم جنبه جسمانی دارد، و هم جنبه روحانی، نعمتهای بهشت  نیز جنبه روحانی و جسمانی هر دو دارد، بنابراین نمی توان آن را در بعد روحانی خلاصه کرد و این همه آیات روشن را نادیده گرفت. تعداد این آیات شاید به صدها آیه بالغ می گردد. نمونه هائی را که ذیلا از نظر شما می گذرانیم تنها از یک سوره قرآن مجید - سوره الرحمان- انتخاب شده است، شما خود حدیث مفصل را از این مجمل بخوانید:

1- و لمن خاف مقام ربه جنتان

2- ذواتا افنان

3- فیهما عینان تجریان

4- فیهما من کل فاکهه و جان

5- متکئین علی فرش بطائنها  من استبرق

6- و جنی الجنتین دان

7- و من دونهما جنتان

8- فیهما عینان نضاختان

9- فیهما فاکهه و نخل و رمان

10- فیهن خیرات حسان

11- حور مقصورات فی الخیام

12- لم یطمثهن انس قبلهم و لا جان

13- متکئین علی رقرب خضر و عبقری حسان  (سوره رحمان آیات 46 تا 76)

ترجمه:
1- و برای کسی که از مقام پروردگارش بترسد دو باغ بهشت است.

2- آن دو باغ بهشت دارای انواع نعمتها و درختان پرطراوات است.

3- در آنها دو چشمه دائما در جریان است.

4- در آن دو از هر میوه ای دو نوع وجود دارد.

5- این در حالی است که آنها بر فرشهائی تکیه کرده اند که آستر آنها از پارچه های ابریشمین است- و میوه های رسیده آن دو باغ بهشتی در دسترس است.

6- و پائین تر از آنها دو بهشت دیگر است.

7- در آنها دو چشمه در حال فوران است.

8- در آنها میوه های فراوان و درخت و نخل و انار است.

9- و در آن باغهای بهشتی زنانی هستند نیکو خلق و زیبا

10- حوریانی که در خیمه های بهشتی مستورند.

11- زنانی که هیچ انس و جن قبلا  به آنها تماس نگرفته (و دوشیزه اند).

12- این درحالی است که این بهشتیان بر تختهائی تکیه زده اند که با بهترین و زیباترین پارچه های سبز رنگ پوشانده شده.

تفسیر و جمع بندی
نعمتهای مادی بهشت دلیل بر معاد جسمانی است
همانگونه که مشاهده می کنید تنها در سوره الرحمن که یکی از سوره های نسبتا کوتاه قرآن مجید است حداقل به دوازه قسمت از نعمتهای مادی بهشت اشاره شده است: باغهای بهشتی، درختان متنوع و پرطراوات، میوه های مختلف و رنگارنگ آنها، حتی طرز قرار گرفتن میوه ها و در دسترس بودن برای همه بهشتیان، فرشهای بهشتی، و حتی پارچه های زیبا و جالب آنها، همسران بهشتی، همسرانی بکر از هر جهت که همچون یاقوت و مرجانند، چشمه های آب جاری و در حال فوران، حوریانی که در خیمه های بهشتی مستورند، تختهائی که با پارچه های زیبا تزیین شده و بر آن تکیه می زنند و مانند اینها.

در سوره های دیگر قرآن مجید نیز نمونه های بسیار زیادی از نهرهای بهشتی با نامها و محتواهای مختلف، و شرابهای طهور، انواع ظروف مختلف که غذاها یا نوشابه های بهشتیان در آن خواهد بود، غرفه های بهشتی، تختهائی که در مقابل یکدیگر قرار گرفته و بهشتیان بر آن تکیه کرده و مجالس انس تشکیل  می دهند.

گاه این نعمتهای مادی بهشت چنان در آیات، پشت سر هم ذکر شده که جای هیچ شک و تردید باقی نمی گذارد، به این چند آیه کوتاه و زیبا و پر محتوی از سوره «غاشیه» نیز گوش فرا دهید:

وجوه یومئذ ناعمه

فی جنه عالیه

فیها عین جاریه

فیها سرر مرفوعه

واکواب موضوعه

و نمارق  مصفوفه

وزرابی مبثوثه ( غاشیه آیات 8 تا 16)

صورتهایی در آن روز، شاداب و پر طراوت است.

در باغی از باغهای عالی بهشت

در آن (باغ بهشتی) چشمه ای جاری است.

در آن تختهای زیبای بلندی است.

و قدحهائی که در کنار آن چشمه ها نهاده شده

و بالشها و پشتی های صف کشیده

و فرشهای فاخر گسترده

در حقیقت هفت آیه از بیست و شش آیه این سوره، اشاره به همین معاد جسمانی  و نعمتهای مختلف جسمانی بهشت دارد و اگر به این ترتیب بخواهیم تمام آیات قرآن را در این زمینه جمع آوری کنیم عدد بزرگی را تشکیل می دهد. در اینجا باز لازم می دانیم دو نکته را یادآور شویم:

1- مسلما نعمتهای بهشتی منحصر به نعمتهای مادی نیست. بهشت نعمتهای روحانی و معنوی فراوانی نیز دارد. اصولا چگونه ممکن است خداوند این همه نعمتهای  متنوع مادی برای ارضای جسم انسان فراهم سازد، ولی برای روح او که قسمت مهم وجود او را تشکیل می دهد و از هر نظر برتر و بالاتر است، نعمتها و مواهب شایسته و مناسبی فراهم نسازد؟ منتهی نعمتهای روحانی چون شرح و بیان ندارد و جز با رسیدن و درک کردن، احساس نمی شود، شرح زیادی در آیات قرآن برای آن به چشم  نمی خورد، در عین حال تعبیرات سربسته و فشرده و جالبی در این زمینه دیده می شود که گویای عمق و عظمت این نعمتهاست.

2- بعضی با جرأت و جسارت، تمام این آیات را تأویل و توجیه می کنند و بر مفاهیمی  غیر ظاهر آن حمل می کنند، و همه را کنایه از نعمتهای معنوی می پندارند، درحالی که ضوابط شناخته شده باب الفاظ هرگز چنین اجازه ای را به ما نمی دهد و اگر بنا باشد ما به خود اجازه این همه توجیه ها و تاویلها بدهیم دیگر حجیت ظواهر الفاظ مفهومی نخواهد داشت، و الفاظ وسیله انتقال مفاهیم نخواهد بود، و ارزش و اصالت خود را به کلی از دست می دهد، و این کار جراتی است بر خدا و قرآن مجید.

Sources

Keywords