این کتاب یکی از آثار و تألیفات آیت الله جعفر سبحانی تبریزی است. این کتاب جزء مجموعه سلسله مسائل کلامی است. هرمنوتیک واژه ای یونانی است به معنی هنر تفسیر یا تفسیر متن. در این کتاب آنچه مورد بحث از طرف مؤلف محترم است دایره ای محدود به نام تفسیر متون و بالاخص متون دینی است.
زندگینامه (آیت الله جعفر سبحانی تبریزی)
حضرت آیت الله جعفر سبحانی تبریزی در 28 شوال المکرم 1347 هـ.ق (20 فروردین 1308 ش) در تبریز در خانواده علم و تقوا و فضیلت دیده به جهان گشود. آیت الله حاج شیخ جعفر سبحانی پس از فراغت از تحصیلات ابتدایی در مکتب خانه مرحوم میرزا محمود فاضل به فراگیری متون ادب پارسی پرداخت و کتاب های گلستان و بوستان و تاریخ معجم و نصاب الصبیان و ابواب الجنان و... را فرا گرفت. در 14 سالگی رهسپار مدرسه علمیه طالبیه تبریز گردید. از اساتید ایشان می توان به آیت الله روح الله خمینی و حاج شیخ حسن نحوی و میرزا محمدعلی مدرس خیابانی صاحب ریحانة الادب و استاد علامه طباطبایی و... اشاره کرد. ایشان یکی از مدرسان دارالتبلیغ اسلامی قم به شمار می روند که در زمینه تاریخ ملل و کلام اسلامی تحقیق می کنند و همچنین وی موسس مرکز مطالعات کلام اسلامی (موسسه آموزشی و پژوهشی امام صادق (ع)) در قم (1359) است و یکی از اساتید برجسته حوزه علمیه قم است که در علم کلام سرآمد حوزه است. ایشان پس از درگذشت آیت الله شیخ جواد تبریزی و با استظهار به درخواست گروهی از مردم آذربایجان به صحنه مرجعیت وارد شد. از دیگر فعالیت های علمی و فرهنگی ایشان می توان به: تأسیس و نگارش دانشنامه کلام اسلامی، تأسیس مجله و مرکز تخصصی کلام اسلامی، تألیف کتب درسی دانشگاهی و حوزوی و عضویت در هیأت امنای دایرة المعارف اسلامی و.... اشاره کرد و از جمله آثار ایشان، الکتب الکلامیه و معجم المتکلمین، موسوعه طبقات الفقها، معجم التراث و الموسوعه الرجالیه، فروغ ابدیت، سیمای فرزانگان، آئین وهابیت و...
ساختاربندی کتاب:
این کتاب شامل 3 بخش به شرح زیر است:
1- هرمنوتیک روش شناسی
2- تأویل در قرآن
3- هرمنوتیک فلسفی
مباحثی که در این سه بخش مورد بررسی قرار گرفته است به شرح زیر می باشد: قرآن و تفسیر به باطن- تأویل در مقابل تنزیل- تأویل متشابه- استقراء در لغت و عرف- عرش در لغت و عرف- قلمرو احکام رفتاری- نقد نظریه کانت در پیش فرض ها- پیش فرض های مشترک و غیر مشترک- پیش فرض های تطبیقی- ترویج شکاکیت و نسبیت- و....
این کتاب در سال 1385 توسط موسسه امام صادق (ع) در قم به چاپ رسیده و سپس منتشر گردیده است.
کتاب هرمنوتیک جعفر سبحانی تبریزی علم کلام تفسیر تأویل قرآن فلسفه زندگینامه