قرآن و معارف عقلی

این کتاب از آثار و تألیفات آیت الله جعفر سبحانی است. سوره حدید پنجاه و هفتمین سوره قرآن و از سور مدنی است، با امعان نظر در این سوره هدف کلی و خاصی از آن به دست می آید. این هدف همانا بیان یک سلسله معارف عقلی در مسائل مربوط به جهان آفرینش، سرنوشت انسان و نبوت است که جهان بینی الهی در اندیشه مسلمانان را بنیان می نهد و فلسفه حیات انسان و ارسال پیامبران را به خوبی تبیین می کند. چنانچه که فصول این کتاب هدف سوره حدید را به خوبی روشن می سازد (بیان یک سلسله معارف عقلی و مسائل مربوط به ماورای طبیعت). نام کتاب، قرآن و معارف عقلی در نظر گرفته شد و مقصود از آن بیان برخی از معارفی است که در قرآن آمده است.

زندگینامه (آیت الله جعفر سبحانی تبریزی)
حضرت آیت الله جعفر سبحانی تبریزی در 28 شوال المکرم 1347 هـ.ق (20 فروردین 1308 ش) در تبریز در خانواده علم و تقوا و فضیلت دیده به جهان گشود. آیت الله حاج شیخ جعفر سبحانی پس از فراغت از تحصیلات ابتدایی در مکتب خانه مرحوم میرزا محمود فاضل به فراگیری متون ادب پارسی پرداخت و کتاب های گلستان و بوستان و تاریخ معجم و نصاب الصبیان و ابواب الجنان و... را فرا گرفت. در 14 سالگی رهسپار مدرسه علمیه طالبیه تبریز گردید. از اساتید ایشان می توان به آیت الله روح الله خمینی و حاج شیخ حسن نحوی و میرزا محمدعلی مدرس خیابانی صاحب ریحانة الادب و استاد علامه طباطبایی و... اشاره کرد. ایشان یکی از مدرسان دارالتبلیغ اسلامی قم به شمار می روند که در زمینه تاریخ ملل و کلام اسلامی تحقیق می کنند و همچنین وی موسس مرکز مطالعات کلام اسلامی (موسسه آموزشی و پژوهشی امام صادق (ع)) در قم (1359) است و یکی از اساتید برجسته حوزه علمیه قم است که در علم کلام سرآمد حوزه است. ایشان پس از درگذشت آیت الله شیخ جواد تبریزی و با استظهار به درخواست گروهی از مردم آذربایجان به صحنه مرجعیت وارد شد. از دیگر فعالیت های علمی و فرهنگی ایشان می توان به: تأسیس و نگارش دانشنامه کلام اسلامی، تأسیس مجله و مرکز تخصصی کلام اسلامی، تألیف کتب درسی دانشگاهی و حوزوی و عضویت در هیأت امنای دایرة المعارف اسلامی و.... اشاره کرد و از جمله آثار ایشان، الکتب الکلامیه و معجم المتکلمین، موسوعه طبقات الفقها، معجم التراث و الموسوعه الرجالیه، فروغ ابدیت، سیمای فرزانگان، آئین وهابیت و...

ساختاربندی کتاب:
این کتاب شامل 17 فصل به شرح زیر می باشد:
1- خصوصیات سوره و هدف آن
2- همه چیز خدا را تسبیح می گوید
3- حکومت جهان هستی در دست اوست
4- قرآن، خدا را چنین معرفی می کند
5- آفرینش آسمان ها و زمین در شش دوره
6- عرش خداوند چیست؟
7- کسی که همیشه با ما و همه جا حاضر است
8- اختلاف شب و روز
9- قرآن و خدمت به نوع
10- تجسم اعمال در جهان دیگر
11- هوس رانی قساوت می آورد
12- مقصود از شهدا و صدیقین در قرآن چیست؟
13- ادوار پنجگانه عمر
14- پناهگاهی در کشاکش حوادث زندگی
15- هدف از اعزام پیامبران چیست؟
16- رهبانیت از نظر عقل و فطرت
17- همه پیامبران به سوی هدف دعوت می کنند
این کتاب در سال 1379 توسط موسسه بوستان کتاب در قم به چاپ رسیده و سپس منتشر گردیده است.