دو مانع برای عذاب مسلمین

خداوند در قرآن کریم خطاب به پیامبر اکرم (ص) می فرماید: «و ما کان الله لیعذبهم و انت فیهم و ما کان الله معذبهم و هم یستغفرون؛ خدا چنان نیست که این مردم را عذاب کند در حالی که تو در میان آنها هستی و خدا چنان نیست که آنها را عذاب کند در حالی که استغفار می کنند.» (انفال/ 33)
در نهج البلاغه نقل شده که خدا دو امان داشت: اول رسول خدا و دوم استغفار. ای مردم! یک امان رفت، امان دیگر را میان خودتان حفظ کنید.
مقصود از آیه مورد بحث این است که خداوند شما را تا پیغمبر در میانتان هست و نیز استغفار می کنید معذب نخواهد کرد.
در این جا دو سوال مطرح می شود:
1- آیا مقصود عذابی مانند عذاب قوم لوط (ع) است یا عذابی دیگر مثل گرفتاری ها؟
ظاهرا شامل هر دو می شود.
2- آیا مقصود این است که جسم پیامبر در میان مردم باشد؟
ظاهر همین است، ولی بعید نیست که منظور سنت و احکام پیغمبر و تعلیمات او باشد.
در این صورت معنی آیه چنین می شود:
و مادامی که تو در میان آنها باشی یعنی مادام که دستورات و تعلیمات تو در میان آنها باشد و یا حالت توبه و بازگشت و پشیمانی داشته باشید، خداوند شما را عذاب نمی کند. ظاهرا منظور این است که اگر امت اسلام از عذاب های قوم عاد و قوم ثمود در امان باشند، از عذاب های دیگر در امان نیستند. اگر پیغمبر رفت، عذاب پشت سرش آمده است.
قرآن عذاب هایی را ذکر می کند از قبیل تسلط اغنیا بر ضعفا و از همه بالاتر فرقه فرقه شدن که نیروها علیه یکدیگر به کار می افتد و دشمن شاد می شود. اینها عذاب های الهی است.
پس در واقع خداوند به پیامبرش می فرماید:
تا تو در میان مردم باشی خدا اینها را عذاب نخواهد کرد. تو نباشی ولی تعلیمات تو باشد، باز هم خدا عذاب نمی کند و در صورت استغفار و بازگشت نیز خدا آنها را عذاب نمی کند.