جستجو

شناخت تحلیلی قرآن کریم

یکی از شناختهایی که در بررسی منابع و کتب می توان به آن پرداخت، شناخت تحلیلی است. در این مرحله بررسی تحلیلی کتاب مورد نظر است. یعنی تشخیص اینکه این کتاب مشتمل بر چه مطالبی است و چه هدفی را تعقیب می کند؟ راجع به جهان چه نظری دارد؟ نظرش درباره انسان چیست؟ چه دیدی درباره جامعه دارد؟ سبک ارائه مطالب در آن و شیوه برخورد با آن مسائل چگونه است؟ آیا دیدی فیلسوفانه و یا به اصطلاح امروز عالمانه دارد؟ آیا قضایا را از دریچه چشم یک عارف نگاه می کند و یا آنکه سبکش مخصوص به خود است؟ و باز سؤال دیگری در این مورد که آیا این کتاب پیامی و رهنمودی برای بشریت دارد یا نه؟ و اگر پاسخ مثبت است آن پیام چیست؟ در واقع دسته اول این پرسشها مربوط می شود به نگرش و دید این کتاب نسبت به جهان و انسان و حیات و مرگ و .... یا به عبارت جامعتر مربوط می شود به جهان بینی کتاب و به اصطلاح فلاسفه خودمان حکمت نظری آن، ولی دسته دوم سؤالها در خصوص این است که کتاب چه طرحی برای آینده انسان دارد؟ انسان و جامعه انسانی را بر اساس چه الگویی می خواهد بسازد که این را ما به پیام کتاب تعبیر می کنیم.
در هر حال این نوع شناخت مربوط به محتواست و درباره هر کتاب می توان از این نظر بحث کرد. خواه آن کتاب شفای بوعلی سینا باشد و یا گلستان سعدی. ممکن است کتابی از دید و پیام هر دو خالی باشد و یا تنها دید داشته باشد و نه پیام، یا آنکه هر دو را دارا باشد. در باب شناخت تحلیل قرآن، باید ببینیم قرآن مجموعا مشتمل بر چه مسائلی است و آن مسائل را چگونه عرضه کرده است. استدلالات و احتجاجات قرآنی در زمینه های مختلف چگونه است. آیا چون قرآن حافظ و حارس و نگهبان ایمان است و پیامش یک پیام ایمانی است، به عقل به چشم یک رقیب نگاه می کند و می کوشد تا جلو تهاجم عقل را بگیرد و دست و پای رقیب را ببندد و یا به عکس همواره به چشم یک حامی و یک مدافع به عقل نگاه می کند و از نیروی آن استمداد می کند؟ این سئوالات و صدها سؤال نظیر آن، که ضمن شناخت تحلیلی طرح می گردد، ما را با ماهیت قرآن آشنا می سازد.

منابع

  • مرتضی مطهری- آشنایی با قرآن 1 و 2- صفحه 16-15

کلید واژه ها

شناخت قرآن جهان بینی جامعه انسان کتاب هدف

مطالب مرتبط

مشخصات دین اسلام معرفت و شناخت خداوند رابطه بین عالم خلقت با عالم غیب انواع شناخت در بررسی قرآن اهمیت مسئله شناخت تعریف حقوق بشر از علت فاعلی در تفکر اسلامی ضرورت شناخت سرگذشت جوامع انسانی در قرآن کریم

اطلاعات بیشتر

انواع شناخت در بررسی قرآن

ابزار ها