موضع نرم مسیحیان و خشونت یهود

قرآن موضع مشرکان و یهود را نسبت به مسلمانان بسیار خشن، و موضع مسیحیان را نرم و ملایم توصیف می کند. خداوند به این موضوع در آیات 82 الی 84 سوره ی مائده اشاره می نماید. در این آیات مقایسه اى میان یهودیان و مسیحیانى که معاصر پیامبر اسلام (ص) بوده اند شده است. در نخستین آیه یهود و مشرکان در یک صف قرار داده شده اند و مسیحیان در صف دیگر، در آغاز مى گوید: «لتجدن أشد الناس عداوة للذین آمنوا الیهود و الذین أشرکوا و لتجدن أقربهم مودة للذین آمنوا الذین قالوا إنا نصارى؛ سرسختترین دشمنان مؤمنان، یهود و مشرکان هستند، و بامحبت ترین آنها نسبت به مؤمنان مدعیان مسیحیتند.» (مائده/ 82)
تاریخ اسلام به خوبى گواه این حقیقت است، زیرا در بسیارى از صحنه هاى نبردهاى ضد اسلامى، یهود به طور مستقیم یا غیر مستقیم دخالت داشتند و از هرگونه کارشکنى و دشمنى خوددارى نمى کردند، افراد بسیار کمى از آنها به اسلام گرویدند، در حالى که در غزوات اسلامى، کمتر مسلمانان را مواجه با مسیحیان مى بینیم و نیز افراد زیادى از آنها را مشاهده مى کنیم که به صفوف مسلمین پیوستند. سپس قرآن دلیل این تفاوت روحیه و خط مشى اجتماعى را طى چند جمله ی بیان کرده، مى گوید: مسیحیان معاصر پیامبر (ص) امتیازاتى داشتند که در یهود نبود.
نخست اینکه: در میان آنها جمعى دانشمند بودند که به اندازه دانشمندان دنیاپرست یهود در کتمان حقیقت کوشش نداشتند «ذلک بأن منهم قسیسین» و نیز در میان آنها جمعى تاریک دنیا بودند که درست در نقطه مقابل حریصان یهود گام برمى داشتند، هر چند گرفتار انحرافاتى بودند ولى باز در سطحى بالاتر از یهود قرار داشتند «و رهبانا». بسیارى از آنها در برابر پذیرش حق خاضع بودند و تکبرى از خود نشان نمى دادند، در حالى که اکثریت یهود به خاطر اینکه خود را نژاد برتر مى دانستند، از قبول آئین اسلام که از نژاد یهود برنخاسته بود سر باز مى زدند «و انهم لا یستکبرون». به علاوه جمعى از آنان (همانند همراهان جعفر و جمعى از مسیحیان حبشه) هنگامى که آیات قرآن را مى شنیدند، اشک شوق از دیدگانشان به خاطر دست یافتن به حق سرازیر مى شد «و إذا سمعوا ما أنزل إلى الرسول ترى أعینهم تفیض من الدمع مما عرفوا من الحق؛ و چون آنچه را به سوى اين پيامبر نازل شده بشنوند مى‏ بينى بر اثر آن حقيقتى كه شناخته‏ اند اشك از چشمهايشان سرازير مى‏ شود.» (مائده/ 83) و با صراحت و شهامت و بى نظرى صدا مى زدند: پروردگارا! ما ایمان آوردیم، ما را از گواهان حق و همراهان محمد (ص) و یاران او قرار ده «یقولون ربنا آمنا فاکتبنا مع الشاهدین». (مائده/ 83)
آنها به قدرى تحت تاثیر آیات تکان دهنده این کتاب آسمانى قرار مى گرفتند که مى گفتند: «و ما لنا لا نؤمن بالله و ما جاءنا من الحق و نطمع أن یدخلنا ربنا مع القوم الصالحین؛ چگونه ممکن است ما به خداوند یگانه و حقایقى که از طرف او آمده است ایمان نیاوریم در حالى که انتظار داریم ما را در زمره جمعیت صالحان قرار دهد.» (مائده/ 84) البته همانطور که در بالا اشاره کردیم، این مقایسه بیشتر درباره یهود و مسیحیان معاصر پیامبر اسلام (ص) است، زیرا یهود با اینکه داراى کتاب آسمانى بودند، به خاطر دلبستگى بیش از اندازه به مادیات، در صف مشرکانى قرار گرفته بودند که از نظر مذهبى با آنها هیچ وجه اشتراکى نداشتند، در حالى که در ابتدا، یهودیان مبشران اسلام محسوب مى شدند و انحرافاتى همانند تثلیث و غلو مسیحیت را نداشتند، اما دنیا پرستى شدید آنها را به کلى از حق بیگانه کرد، در حالى که مسیحیان آن عصر چنین نبودند.
ولى تاریخ گذشته و معاصر به ما مى گوید: مسیحیان قرون بعد درباره اسلام و مسلمین، مرتکب جنایاتى شدند که دست کمى از یهود نداشت. جنگهاى طولانى و خونین صلیبى در گذشته و تحریکات فراوانى که امروز از ناحیه استعمار کشورهاى مسیحى بر ضد اسلام و مسلمین مى شود چیزى نیست که بر کسى پنهان باشد، بنابراین نباید آیات فوق را به عنوان یک قانون کلى درباره همه مسیحیان دانست جمله هاى «إذا سمعوا ما أنزل إلى الرسول...» و ما بعد آن، گواه بر این است که این آیات درباره جمعى از مسیحیان معاصر پیامبر (ص) نازل شده است.
آیات شریفه ی شریفه ی فوق این دو نوع موضع گیری را مربوط به وجود دانشمندان و تارکان دنیا و رهبانان در میان مسیحیان می داند که به خاطر وارستگی از دنیا حقایق را کتمان نمی کنند و دلائل نبوت پیامبر را در هدین یادآور می شوند، در حالی که علما و دانشمندان یهود، به خاطر دلبستگی شدید به دنیا به کتمان علائم نبوت پرداخته و حقایق را از امت خود پوشیده نگاه می دارند کافی است که در مفاد این آیه دقت کنیم: «و لتجدنهم أحرص الناس على حیاة و من الذین أشرکوا یود أحدهم لو یعمر ألف سنة و ما هو بمزحزحه من العذاب أن یعمر و الله بصیر بما یعملون؛ آنها را حریص ترین مردم بر زندگی دنیوی حتی حریص تر از افراد مشرک می یابی، و هر یک از آنها دوست دارد که هزار سال عمر کند، در حالی که این عمر طولانی او را از عذاب باز نخواهد داشت خداوند از ستمگران آگاه است.» (بقره/ 96) دلبستگی بیش از حد و حساب به دنیا است که مانع از گرایش به حق می گردد و حجاب ضخیمی میان انسان و حقایق پدید می آورد.