ابن کرنیب

ابواحمد حسین بن ابوالحسین اسحاق بن ابراهیم بن زیدبن کاتب معروف به ''ابن کرنیب'' از فضلای کلام اسلامی و از حکمای طبیعی (در مقابل حکمای ریاضی) بوده است؛ بر عکس برادرش ابوالحسین بن کرنیب و برادرزاده اش ابوالعلاء بن ابی الحسین که اهل ریاضیات بوده اند و ابن الندیم نام آنها را در ردیف ریاضیدانان آورده است. ابواحمدبن کرنیب هم متکلم بوده و هم فلسفه و هم طبیب و مطابق آنچه در نامه دانشوران آمده در هر دو قسمت (کلام و فلسفه) تدریس می کرده و شاگردان و تلامذه ای داشته و شخصیت ممتازی به شمار می رفته است. ابن الندیم می گوید: "در نهایت فضل و معرفت و ورود در علوم طبیعی قدیم بود" (الفهرست، صفحه 381). عین عبارت ابن الندیم در تاریخ الحکماء ابن قفطی و عیون الانباء ابن ابی اصیبعه تکرار شده است، ولی مسعودی او را هم طبقه ابوبشر متی، و در طبقه بعد از قویری و مروزی شمرده است. بعید نیست که نزد آنها تحصیل کرده باشد، هر چند گفته می شود ابوبشر متی نزد ابن کرنیب تحصیل کرده است. تاریخ ولادت و وفات ابن کرنیب و همچنین اساتید او و شاگردان او دقیقا معلوم نیست لهذا محتمل است که از طبقه دوم به شمار آید. کتابی که از او یاد میشود، کتابی است در رد ثابت بن قره در مسئله فلسفی معروف که هم اکنون نیز در کتب فلسفه طرح می شود و آن "لزوم یا عدم لزوم تخلل سکون میان دو حرکت متضاد" است. در تاریخ الحکماء ابن قفطی و عیون الانباء ابن ابی اصیبعه و به تبع آنها در نامه دانشوران "حرکتین متساویتین" ضبط کرده اند که البته غلط است. صحیح همان است که در الفهرست آمده است: حرکتین متضادتین.