«محمد بن صالح همدانی دهقان» از اصحاب برجسته حضرت امام حسن عسکری (ع) و از وکلای ناحیه مقدسه حضرت صاحب الامر (ع) است. او این عشق و ارادت به خاندان نبوت را از پدرش، صالح، به ارث برد؛ زیرا او هم از اصحاب مقرب ائمه (ع) به شمار می رود و از امام جواد و امام هادی (ع) حدیث روایت کرده است.
شخصیت و موقعیت
روزی محمد بن صالح نامه ای به امام زمان (عج) نوشت و ضمن آن به حضرت عرض کرد: «خاندان و نزدیکانم مرا آزار می دهند و مدام سرزنش می کنند، و آن هم به واسطه حدیثی است که کسی، از پدران (ع) شما روایت کرده که فرموده اند: متکفلین و خادمین ما بدترین خلق خدا هستند.»
حضرت حجت (عج) در جواب نامه محمد بن صالح پیرامون این حدیث اشتباه و دروغ، چنین نوشتند: «وای بر شما! آیا کلام خدای تعالی را نمی خوانید: «وجعلنا بینهم وبین القری التی بارکنا فیها قری ظاهرة؛ بین آن ها و بین قریه هایی که مبارکشان ساختیم، قریه های ظاهری قرار دادیم.» (سباء/ 18) به خدا سوگند که ما آن قریه های مبارک هستیم و شما آن قریه های ظاهر هستید.»
محمد بن صالح جزء اصحاب برجسته و مورد اعتماد ائمه (ع) بوده و اخلاص و ارادت حقیقیش آن چنان بود که از طرف حضرت حجت (عج) به عنوان وکیل ایشان در امور مردم و ارتباط دهنده آنان با حضرت (عج) قرار داشته است.
در همین زمینه از او روایت شده است: «هنگامی که پدرم از دنیا رفت و رسیدگی به کارها و امور او به من محول شد، دیدم که نوشته ها و سفته هائی از مردم در دست داشته که شامل اموال و امانت هایی است که به حضرت حجت (عج) متعلق است. از این رو نامه ای به آن حضرت (عج) نوشتم و درباره آن اموال از ایشان پرسش نمودم. پس از مدتی حضرت (عج) در جواب من نوشتند: «آن اموال را از آنها که می خواهی مطالبه کن.» من هم پس از دستور حضرت سراغ آن افراد رفتم و همگی آنها به جز یک نفر دیونشان را ادا کردند.»