علامه امینی صاحب «الغدیر» پس از طی دوران تحصیلات عالی و اجتهاد، چهل سال از همه کس و همه چیز می گسلد و در زوایای کتابخانه ها عمر می گذراند و به حاصل مواریث علمی اسلام و مسلمین دست می یابد، و در فن خویش، کمتر مأخذی (خطی یا چاپی، از مکه تا رامپور) از نظر او دور می ماند، تا جایی که خود به صورتی در این چهارده قرن زندگی می کند، و به تحریفها و انحرافهایی که قلم ها و ذهنها کرده و یافته اند پی می برد و از آنجا که راویی (برای پوشاندن حقیقت و کمک به دستگاه قدرت) به جعل حدیث می پردازد تا جایی که طبری آن مجعول را نقل می کند، تا جای که به هنگام چاپ کتب خطی علمای سلف برخی از فضایل آل علی و دلایل تشیع یا مثالب دیگران را از کتاب حذف می کنند، تا آنجا که دکتری در شرح دیوان شاعر شیعی مشهور، کلمه ی «غدیر خم» را «غدا برحم» ضبط می کند، و صدها امثال این... وقتی کسی بر همه ی این جریانات واقف می شود و رسالت علم، او را به بازسازی و تصحیح مأمور می دارد، و ایمان به محمد و تاریخ دین محمد او را نمی هلد که چشم از این همه بپوشد، چنین کسی حق دارد که چونان مدافعی راستین و سنگربانی متعهد و مفسر آفتابی نستوه، این مسائل را بر ملا کند و ملل اسلام و علمای اقوام را بر این امور وقوف بخشد.
و چون به تألیفات سایر محققان معاصر رجوع می کنیم و تحقیقات آنان را می خوانیم می نگریم که هرجا آنان نیز با آراء کسانی که مورد انتقاد «الغدیر» قرار گرفته اند، برخورد کرده اند و درباره ی آن آراء نظر داده اند، نظرهایی اظهار داشته اند از قبیل نظر صاحب «الغدیر». و این ما را از صحت نظر علامه ی امینی و صلاحیت او در قضاوت و عدالت او در نقد و اعتلای سطح نقدهای وی بیشتر آگاه می سازد.
برای نمونه مقایسه می شودد:
نقد الغدیر (ج 1) بر ابن حزم اندلسی، با نقد عباس محمود العقاد بر وی. (فاطمةالزهرا و الفاطمیون/ 81)
نقد الغدیر (ج 1) بر ابن حزم اندلسی، با نقد دکتر طه حسین بر وی. (الکاتب المصری، ج2، شماره ی 5، سال 1946)
نقد الغدیر (ج1 و 8) بر کار تاریخ نویسان اهل سنت، با نقد دکتر عمر فاروق بر همین مورخان- (العباسیون الاوائل، ج1/219).
نقد الغدیر (ج2) بر دکتر محمدحسین هیکل، با نقد شیخ محمدرضا المظفر بر وی. (السقیفة/ 47)
نقد الغدیر (ج2) بر احمدزکی صفوت، با نقد شیخ هادی کاشف الغطا بر وی (مدارک نهج البلاغه و دفع الشبهات عنه/ 48 به بعد)
نقد الغدیر (ج2و8) بر طبری، با نقد سید عبدالرزاق موسوی مقرم بر وی (الشهید مسلم بن عقیل/ 97-98)
نقد الغدیر (ج3) بر مؤلفان ملل و نحل، با نقد شیخ محمود شلتوت بر همین مؤلفان. (الامام الصادق و المذاهب الاربعه، جزء 6/391-392)
نقد الغدیر (ج3) بر ابوالفتح شهرستانی، مؤلف «ملل و نحل»، با نقد سید عبدالحسین شرف الدین بر وی. (المراجعات/ 336)
نقد الغدیر (ج3) بر شهرستانی نامبرده، با نقد شرف الدین بر وی. (مؤلف والشیعه فی صدر الاسلام/ 66-68 و 82-84)
نقد الغدیر (ج3) بر شهرستانی، با نقد دکتر علی سامی النشار بر وی. (نشأة الفکر الفلسفی فی الاسلام، ج1/61-62، چاپ دوم).
نقد الغدیر (ج3) بر شهرستانی، با نقد دکتر ابراهیم مدکور بر وی. (فی الفلسفه الاسلامیه، منهج و تطبیقه/ 204، چاپ دوم)
نقد الغدیر (ج3) بر شهرستانی، با نقد حنا الفاخوری و خلیل الجر بر وی. (تاریخ الفلسفة العربیة، ج2/23).
نقد الغدیر (ج3) بر محمود شکری آلوسی، با نقد شرف الدین بر وی (الفصول المهمة فی تألیف الامة/55، چاپ چهارم)
نقد الغدیر (ج3) بر شیخ محمد خضری، از استادان دکتر طه حسین، با نقد طه حسین بر وی (مذکرات طه حسین/66)
نظر الغدیر (ج3/335) درباره ی دکتر طه حسین، با نظرات دکتر عبدالهادی مسعود مصری درباره ی وی (مع رجال الفکر فی القاهره/ 177-180)
نقد الغدیر (ج3) بر احمد امین مصری، با نقد کاشف الغطا بر وی. (اصل الشیعه و اصولها/8 به بعد)
نقد الغدیر (ج3) بر احمد امین، با نقد زکی مبارک بر وی. (مجله الرسالة قاهره، زیر عنوان جنابة احمد امین علی الادب العربی)
نقد الغدیر (ج3) بر احمد امین با نقد شیخ عبدالله سبیتی بر وی. (تحت رأیة الحق)
نقد الغدیر (ج3) بر احمد امین با نقد دکتر حامد حفنی داود مصری بر وی. (مع رجال الفکر فی القاهره/ 107)
نقد الغدیر (ج3) بر احمد امین با نقد استاد اسد حیدر النجفی بر وی. (الامام الصادق و المذاهب الاربعه، مجلد 3/375)
نقد الغدیر (ج3) بر احمد امین، با نقد دکتر مصطفی السباعی بر وی. (السنة/214، الامام صادق و المذاهب الاربعه، مجلد 3/376)
نقد الغدیر (ج3) بر مؤلفان ملل و نحل از اهل سنت، با نقد دکتر عمر فاروق بر همین مؤلفان. (العباسیون الاوائل ج1/224)
نقد الغدیر (ج3) بر امیل درمنگام و دونالدسن با نقد جرج جرداق بر لامنس. (الامام علی صوت العدالة الانسانیه، ج5/1232 به بعد).
نقد الغدیر (ج4) بر ذهبی و ابن خلکان، با نقد امتیاز علیخان عرشی بر آنان. (استناد نهج البلاغه/5 به بعد).
نقد الغدیر (ج9) بر دکتر طه حسین، با نقد کاشف الغطا بر وی. (اصل الشیعه و اصولها/ 36)
نقد الغدیر (ج11) بر غزالی، با نقدهای شیخ مجتبی قزوینی بر وی. (بیان الفرقان/ ج4)