مؤمن و تلاش برای وحدت و امر به معروف و نهی از منکر

خداوند در سوره آل عمران آیات 102-105 میفرماید: «يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُواْ اتَّقُواْ اللّهَ حَقَّ تُقَاتِهِ وَلاَ تَمُوتُنَّ إِلاَّ وَأَنتُم مُّسْلِمُونَ* وَاعْتَصِمُواْ بِحَبْلِ اللّهِ جَمِيعًا وَلاَ تَفَرَّقُواْ وَاذْكُرُواْ نِعْمَتَ اللّهِ عَلَيْكُمْ إِذْ كُنتُمْ أَعْدَاء فَأَلَّفَ بَيْنَ قُلُوبِكُمْ فَأَصْبَحْتُم بِنِعْمَتِهِ إِخْوَانًا وَكُنتُمْ عَلَىَ شَفَا حُفْرَةٍ مِّنَ النَّارِ فَأَنقَذَكُم مِّنْهَا كَذَلِكَ يُبَيِّنُ اللّهُ لَكُمْ آيَاتِهِ لَعَلَّكُمْ تَهْتَدُونَ* وَلْتَكُن مِّنكُمْ أُمَّةٌ يَدْعُونَ إِلَى الْخَيْرِ وَيَأْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَيَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنكَرِ وَأُوْلَئِكَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ* وَلاَ تَكُونُواْ كَالَّذِينَ تَفَرَّقُواْ وَاخْتَلَفُواْ مِن بَعْدِ مَا جَاءهُمُ الْبَيِّنَاتُ وَأُوْلَئِكَ لَهُمْ عَذَابٌ عَظِيمٌ؛ ای کسانی که ایمان آورده اید آن گونه که حق تقوا و پرهیزگاری است از خدا بپرهیزید و از دنیا نروید مگر اینکه مسلمان باشید (باید گوهر ایمان را تا پایان عمر حفظ کنید)* و همگی به ریسمان خدا -قرآن و اسلام و هر گونه وسیله وحدت- چنگ زنید و پراکنده نشوید و نعمت بزرگ خدا را بر خود به یاد آرید که چگونه دشمن یکدیگر بودید و او میان دل های شما الفت ایجاد کرد و به برکت نعمت او برادر شدید و شما بر لب حفره ای از آتش بودید، خدا شما را از آن نجات داد، این چنین خداوند آیات خود را برای شما آشکار می سازد، شاید پذیرای هدایت شوید* باید از میان شما جمعی دعوت به نیکی و امر به معروف و نهی از منکر کنند و آنها همان رستگارانند* و مانند کسانی نباشید که پراکنده شدند و اختلاف کردند آن هم پس از آنکه نشانه های روشن پروردگار به آنان رسید و آنها عذاب عظیمی دارند».

پیام آیه
1- تقوایی که شایسته یک انسان باایمان است آن است که آمیخته به معرفت خدا و سزاوار مقام ربوبی باشد. در چنین تقوایی انسان باایمان در هر زمان و مکانی و در هر شرایطی حریم الهی را پاس می دارد و از آلودن دامان روح خویش به ناپاکی معصیت هوی و هوس با تمام توان و جدیت پرهیز می کند.
2- حفظ گوهر ایمان تا پایان عمر وظیفه ای است که یک انسان باایمان بر عهده دارد و در پرتو این انجام وظیفه می تواند بطور کامل از آثار و برکات ایمانش بهره مند شود.
3- حفظ وحدت جامعه ایمانی و پرهیز از آنچه یکپارچگی مؤمنان و اتحاد آنان را در معرض خطر قرار می دهد از وظایف انسان مؤمن است. هم پاسداری از وحدت وظیفه ایجابی مؤمن است و هم پرهیز از جدایی و تفرقه وظیفه سلبی اوست. یک مؤمن هم باید عوامل وحدت جامعه ایمانی را تقویت کند و پایبندی اش را در عمل و رفتار و گفتار به آنها نشان دهد و هم باید با آفات وحدت که به نوعی عوامل تحقق تفرقه و اختلاف هستند مبارزه کنند تا بتوانند فضای مناسب را برای پرورش شکوفه های درخت ایمان فراهم کند. همانگونه که یک کشاورز نمی تواند تنها با اکتفا به فراهم ساختن عوامل رشد بذر و نهال و ایجاد زمینه مناسب از نظر آب و هوا و زمین و کود و... دیگر به فکر مبارزه با آفات تهدید کننده نباشد.
یک انسان باایمان هم هم زمان باید روحیه هماهنگی و همدلی و یکرنگی و صفا و صمیمیت را تقویت کند و هم آفات تهدید کننده این فضا را شناسایی کرده و با آن مقابله کند تا بتواند در پرتو آن آثار سازنده و مثبت و فراگیر ایمان را در جامعه زنده نگه دارد.
4- یادآوری نعمت های الهی و مرور کردن به گذشته های تلخ و صحنه های نازیبایی که محصول تفرقه و اختلاف بوده است راهکارهای مؤثر برای تقویت روحیه وحدت و همدلی در جامعه ایمانی است.
5- امر به معروف و نهی از منکر که به نوعی نظارت عمومی در جامعه ایمانی و از وظایف همگانی در حوزه ایمان است یکی از روشن ترین مصداق های آن همکاری در ایجاد وحدت عمومی و پرهیز از عوامل تفرقه است. اگر معروف چیزی است که عقل و شرع آن را امضا می کنند و به خوبی و زیبایی آن مهر تأیید می زنند حتما وحدت در جامعه ایمانی نمونه روشنی از معروف است و اگر منکر چیزی است که مورد مخالفت عقل و شرع است قطعا اختلاف و جدایی تفرقه نمونه روشنی از منکر است.
6- روشن است که بهره مندی فرد و جامعه از آثار و برکات و فوائد ایمان، در فضایی که همدلی و همرنگی و صمیمیت حکمفرماست قطعا بهتر و بیشتر است زیرا ایمان یعنی لطیف ساختن جان و دل با باور داشتن خدایی که خالق همه پاکی ها و خوبی هاست و چنین لطافتی در فضایی پر از اختلاف و جدایی و در جامعه ای سرشار از بی مهری و کینه ورزی قابل دستیابی نیست و اگر هم در جان مؤمنی چنین لطافت و معنویتی جوانه زده باشد فرصت شکوفایی را در چنین جامعه ای مسموم پیدا نخواهد کرد.

جمع بندی پیام ها
حفظ گوهر ایمان تا آخرین لحظه های زندگی جز با تقوای الهی و تلاش برای حاکمیت صفا و صمیمیت و یکدلی بر جامعه ایمانی و مبارزه با آفات آن قابل دستیابی نیست و این تلاش روشن ترین نمونه امر به معروف و نهی از منکر است.