شهادت طلبی امام علی و امام حسین (ع)

یکی از خصوصیاتی که در تاریخ صدر اسلام مشهود است، روحیه خاصی است که در بسیاری از مسلمین صدر اول دیده می شود. من نمی دانم، نام این روحیه را چه بگذارم؟ فکر می کنم رساترین تعبیر "نشاط شهادت" است. در رأس همه این افراد امام علی (ع) است. خودش می فرماید: وقتی که این آیه کریمه نازل شد: «الم احسب الناس ان یترکوا ان یقولوا آمنا و هم لا یفتنون»؛ «آیا مردم پنداشتند همین که گفتند ایمان آوردیم به حال خود رها می شوند و مورد آزمایش قرار نمی گیرند.» (عنکبوت/ 2). دانستم که تا رسول خدا (ص) در میان ما است فتنه نازل نمی شود. از رسول خدا (ص) پرسیدم که این فتنه چه فتنه ای است؟ فرمود یا علی فتنه ای است که امت من بعد از من دچار آن می گردند. گفتم آیا شما در روز احد آنگاه که گروهی از مسلمین شهید شدند و من از شهادت محروم شدم و این امر بر من گران آمد، به من نفرمودید که مژده بدهم به تو، شهادت تو در پیش است؟ فرمود همین طور است، تو شهادت در پیش داری، اکنون بگو در آن وقت صبرت چگونه خواهد بود؟ گفتم یا رسول الله اینجا جای صبر نیست، جای شکر و سپاس است. آنگاه پیغمبر (ص) راجع به فتنه ای که بعد حادث خواهد شد به من توضیحاتی داد. این است معنی نشاط شهادت، علی به امید شهادت زنده بود، اگر این امید را از او می گرفتند، خیری در زندگی نمی دید. زندگی برایش بی معنی و بی مفهوم بود.
ما مردم به زبان، بسیار علی علی می گوئیم، اگر با حرف، کارها درست شود از ما شیعه تر در دنیا نیست، اما اگر تشیع حقیقتی باشد که هست و اگر تشیع به معنی علی مابی و علی گونگی باشد کار خیلی مشکل است و همین، یک نمونه است. امیرالمؤمنین علی (ع) می فرمود: «لالف ضربة بالسیف احب الی من میتة علی فراش»؛ «اگر هزار ضربت به فرق من فرود بیاید، که به این وضع کشته بشوم بهتر است که در بستر با یک بیماری بمیرم». امام حسین (ع) وقتی که می آمد به طرف کربلا، اشعاری را با خودش می خواند که نقل شده پدر بزرگوارشان هم همین اشعار را گاهی می خواندند، آن اشعار این است:

فان تکن الدنیا تعد نفیسة *** فدار ثواب الله اعلی و انبل
و ان تکن الاموال للترک جمعها *** فما بال متروک به المرء یبخل
و ان تکن الابدان للموت انشأت *** فقتل امرء بالسیف فی الله اجمل

"اگر چه دنیا زیبا و دوست داشتنی است، دنیا آدم را بطرف خودش می کشد، اما خانه پاداش الهی، خانه آخرت، خیلی از دنیا زیباتر است، خیلی از دنیا بالاتر و عالی تر است. اگر مال دنیا را آخر کار باید گذاشت و رفت، پس چرا انسان آن را در راه خدا انفاق نکند. و اگر این بدنهای ما ساخته شده است که در آخر کار بمیرد پس چرا در راه خدا با شمشیر قطعه قطعه نشود؟".

در دعاهائی که از ائمه به ما رسیده است این موضوع به چشم می خورد: در دعاهای شبهای ماه مبارک رمضان می خوانیم: «اللهم برحمتک فی الصالحین فادخلنا، و فی علیین فارفعنا»؛ «خدایا! به رحمت خودت ما را در زمره صالحین قرار بده و در مقام علیین جای ده»، و بعد می رسیم: «و قتلا فی سبیلک مع ولیک فوفق لنا»؛ «به ما توفیق بده که در راه تو و در رکاب ولی تو کشته بشویم و به فیض شهادت نائل گردیم».