راه های باطل کردن القائات شیطان بر بالین محتضر

در روایات بسیاری داریم که وقتی مؤمن می خواهد از دنیا برود، شیطان به سراغ او می آید و به هر وسیله ای هست، با نویدها و وعده ها می خواهد او را متزلزل نموده و ایمانش را بگیرد، ولی مؤمن واقعی خوب او را می شناسد و ابدا به وعده های او تسلیم نشده و گول نمی خورد. در کتاب «کافی» کلینی روایت می کند از علی بن محمد بن بندار از احمد بن ابی عبدالله از محمد بن علی از عبدالرحمن بن ابی هاشم از ابی خدیجه از امام صادق (ع) که فرمودند: «تمام کسانی که در آستانه مرگ قرار گیرند، ابلیس یکی از شیاطین مأمور خود را مأموریت می دهد که به نزد او برود و او را امر به کفر کند و آن قدر در دین او تشکیک کند و او را به شبهه و شک اندازد تا آنکه جانش خارج شود و هر کسی که مؤمن باشد، آن شیطان بر او غلبه نمی کند و شبهاتش در دل او جای نمی گیرد. بنابراین هر وقت شما بر بالین افراد محتضر از مؤمنین حاضر می شوید، به آنها تلقین شهادت به توحید و نبوت کنید تا بگویند: لاإله إلا الله محمد رسول الله تا آنکه جان بسپارند».
البته معلوم است که شیطان، وسوسه در باطن انسان می کند و از راه قوه خیال در او تصرف می نماید و یک مناظر زیبا و دل فریب را جلوه می دهد و یک سلسله نیات و خواطر نفسانیه را به یاد انسان می آورد، تا آنکه انسان از محبت لقای خدا منصرف شود و از درجات و مقامات علوی و رضوان خدا غفلت ورزد و باز به دنیا و زینت های آن دل ببندد و در این صورت رشته پیوند ضمیرش با امور ابدیه و موجودات مجرده روحانیه، مثل خدا و رسول خدا و ائمه و خلفای آن حضرت صلوات الله علیهم اجمعین گسیخته می گردد و وجهه دلش به سمت امور غرور و زخرف دنیا و آرزو های پیشین منعطف می شود و در این حال که وجهه اش به دنیا برگشته است جان می دهد. ولی مؤمن که دل به ابدیت سپرده و عاشق لقای محبوب و دلباخته مقام جمال او و تماشای مظاهر رحمت از نفوس قدسیه الهیه و ارواح طیبه دلباختگان حضرت اوست، کجا بدین وساوس توجه می کند؟
تمام این مناظر فریبنده و وساوس شیطان را دام فریب و شبکه صید می بیند و به آنها به دیده حقارت و تنفر می نگرد و ابدا وجهه باطن خود را بدان منعطف ننموده، یکسره در انتظار فرمان دخول و پرواز در آسمان توحید مطلق و سیر در اسماء و صفات حضرت رب ودود است و در همان حالی که دل خود را بدان آسمان متوجه نموده روحش به عالم خلد می خلد و بنابراین مطلب، حضرت صادق (ع) می فرماید: به میت خود دائما تلقین شهادتین کنید، تا او را در این وجهه تقویت و مدد کنید و صولت شیطان را در هم شکنید. در اطاق شخص محتضر، جنب داخل نشود، انسان با وضو وارد گردد، قرآن بخوانید، "یاسین" و "صافات" بخوانید، دعای "عدیله" بخوانید، اطاق را معطر کنید، چون محل نزول ملائکه است و آنها از بوی عطر خشنود می شوند و شیاطین از بوی عطر می گریزند، از قرآن می گریزند، از ذکر «بسم الله الرحمن الرحیم» می گریزند.