رعایت اصل مساوات توسط امام علی در رفتار با برادرش عقیل
فارسی 6589 نمایش |راجع به رعایت اصل مساوات و عدم تبعیض در توزیع بیت المال توسط امام علی (ع) داستانها هست، همین بس که عقیل برادر بزرگتر امیرالمؤمنین نتوانست برای خودش سهم بیشتری برقرار کند: شبی عقیل به عنوان مهمان بر آن حضرت در کوفه وارد شد. حضرت مقدم برادر را گرامی شمرد و احترام کرد. امام حسن (ع) به اشاره پدرش یک پیراهن و یک ردا، از مال خودش به عقیل اهدا کرد. هوا گرم بود، علی و عقیل روی بام دارالاماره کوفه نشسته بودند. عقیل انتظار سفره رنگینی داشت، بر خلاف انتظارش غذای ساده ای بیش نبود. بعد عقیل حاجت خود را اظهار کرد و گفت: زودتر باید به خانه ام برگردم و خیلی مقروضم، آمده ام شما دستور بدهید قرض من را بدهند. فرمود: چقدر مقروضی؟ گفت: صد هزار درهم. فرمود: چقدر زیاد! بعد فرمود: متأسفم که اینقدر تمکن ندارم که همه قرضهای تو را بدهم ولی همینکه موقع حقوق و تقسیم سهمیه ها شد من از سهم خودم تا آن اندازه ای که مقدور است، خواهم داد. عقیل گفت: سهم تو که چیزی نیست، چقدرش را میخواهی خودت برداری و چقدرش را به من بدهی، دستور بده از بیت المال بدهند. فرمود: بیت المال که ملک شخصی من نیست، من امین مال مردمم، نمیتوانم از بیت المال به تو بدهم. بعد که دید عقیل خیلی سماجت میکند از همان پشت بام که به بازار مشرف بود و صندوقهای تجار دیده میشد به صندوقها اشاره کرد و فرمود: من یک پیشنهاد به تو میکنم که اگر عمل کنی همه قرضها را میدهی و آن اینکه این مردم تدریجا به خانه ها میروند و اینجا خلوت میشود و صندوقهاشان که پر از درهم و دینار است اینجا هست، همینکه خلوت شد برو و این صندوقها را خالی کن و قرض هایت را بده. عقیل گفت: برادر جان سر به سر من میگذاری، به من پیشنهاد دزدی میکنی، مگر من دزدم که بروم مال مردم بیچاره ای را که راحت در خانه های خود خوابیده اند بزنم؟! فرمود: چه فرق میکند که از بیت المال به ناحق بگیری و یا این صندوقها را بزنی، هر دو دزدی است. بعد فرمود: پیشنهاد دیگری به تو میکنم، در این نزدیکی کوفه شهر قدیمی حیره است و مرکز بازرگانان و ثروتمندان عمده ای است، شبانه دو نفری میرویم و بر یکی از آنها شبیخون میزنیم. عقیل گفت: برادر جان من از بیت المال مسلمین کمک میخواهم و تو این حرف ها را به من میزنی؟! فرمود: اتفاقا اگر مال یک نفر را بدزدی، بهتر است از این که مال صدها هزار نفر را بدزدی. چطور است که ربودن مال یک نفر اسم دزدی دارد و ربودن اموال عمومی دزدی نیست؟
علی (ع) در نامه به یکی از عمالش مینویسد: «و بوسا لمن خصمه عند الله الفقراء و المساکین و السائلون و المدفوعون و الغارم و ابن السبیل... و ان اعظم الخیانة خیانة الامة و افظع الغش غش الائمة؛ وای به حال آن کس که مخاصم و جلوگیرش در نزد خدا فقرا و ضعفا و بیچارگان و قرض داران و راه ماندگان باشند. بالاترین اقسام خیانت به اجتماع است و بدترین اقسام دغل بازی دغل بازی با پیشوایان است». (نهج البلاغه، نامه 26)
منـابـع
مرتضی مطهری- حکمتها و اندرزها- صفحه 156-154
کلیــد واژه هــا
0 نظر اشتراک گذاری ارسال چاپ پرسش در مورد این مطلب افزودن به علاقه مندی ها