اسرار الحکم فی المفتتح و المختتم

این کتاب یکی از آثار و تألیفات گرانبهای حکیم ملاهادی بن مهدی سبزواری است. این کتاب یکی از متون فلسفی- کلامی دوران بعد از صدرا است که به وسیله یکی از قوی ترین و نامدارترین فلاسفه ایران بعد از اسلام به رشته تصویر در آمده است. این کتاب دارای مزایایی است که سبب می شود در میان نوشته های حکیم سبواری جاودانه مانده و همچون نگینی پر تلألو بدرخشد. مشتمل بودن این اثر بر بیش از چهار دانش فلسفه، عرفان، کلام، فقه و برقراری رابطه هایی میان دانشی بین این فن ها و دانش های چهارگانه چهره خاصی به این تألیف بخشیده است. این اثر در دو مجلد تدوین شده است: مجلد اول: در حکمت علمیه؛ مجلد دوم: در حکمت عملیه.

زندگینامه حاج ملاهادی بن مهدی سبزواری:
ملاهادی بن مهدی بن حاج میرزا هادی بن میرزا مهدی بن محمدصادق سبزواری در سال 1212 هجری قمری در سبزوار متولد شد. ایشان یکی از بزرگترین حکیمان و عارفان قرن 13 هجری قمری و از نامدارترین شاگردان و شارحان حکمت صدرایی است. حکیم سبزواری 7 ساله بود که پدرش مرد. در ده سالگی برای تحصیل به مشهد مقدس رفت و ده سال اقامت کرد. شهرت حکمای اصفهان او را برای تحصیل عرفان و فلسفه به اصفهان کشید و حدود هفت سال در آنجا اقامت کرد سپس به مشهد مراجعت کرد و در مدرسه حاج حسن به تدریس پرداخت. آنگاه عازم بیت الله شد. در مراجعت اجبارا دو سه سالی در کرمان اقامت کرد و به تربیت نفس و ریاضت پرداخت. در همه مدتی که آنجا بود به کمک خادم مدرسه به خدمت طلاب قیام کرد و بعد دختر همان خادم را به زنی گرفت و رهسپار سبزوار شد. قریب به چهل سال بدون آنکه حتی یک نوبت از آن شهر خارج شود در آنجا توقف کرد و به کار مطالعه و تحقیق و تدریس و تألیف و عبادت و ریاضت نفس و تربیت شاگردان پرداخت تا در عصر روز بیست و پنجم ذی الحجه سال 1289 قمری در سبزوار درگذشت. آرامگاه او در دروازه نیشابور سبزوار (اکنون معروف به فلکه زند) قرار دارد. حاج ملاهادی سبزواری در شعر و اسرار تخلص می کرد.
اساتید: حاج ملاحسین سبزواری، آقا محمد علی نجفی، حاج محمدابراهیم کلباسی و...
شاگردان: آخوند ملا محمد سبزواری، کاظم خراسانی، ادیب نیشابوری و...
آثار: اسرار الحکم، شرح مثنوی، شرح دعاء الصباح، شرح الاسماء و...

ساختاربندی کتاب:
- ترجمه مقدمه ایزوتسو بر غررالفرائد
- شرح حال سبزواری به قلم خود ایشان
- شرح حال سبزواری به نقل از داماد ایشان
- وضع زندگی سبزواری به نقل از دو فرزند ایشان
مجلد اول کتاب در حکمت علمیه:
- مقدمه کتاب
- باب اول: اثبات واجب الوجود
- باب دوم: در معرفت صفات حق تعالی
- باب سوم: در افعال حق تعالی
- باب چهارم: در خودشناسی و معارف نفس
- باب پنجم: در معرفت انجام شناسی و معاد
- باب ششم: در نبوت مطلقه
- باب هفتم: در امامت
مجلد دوم کتاب در حکمت عملیه:
- باب طهارت
- باب صلاه
- باب زکات
- باب صیام
این کتاب در سال 1361 توسط انتشارات مولی در تهران منتشر شده است و همچنین در سال 1383 توسط مطبوعات دینی در قم منتشر شده است.

Sources

Keywords