رساله کلمه طیبه

این کتاب یکی از آثار و تألیفات میرزا احمد آشتیانی است. احمد بن محمد حسن آشتیانی به اشاره جمعی از دوستان، تجدید مذاکراتی در اصل توحید نموده است و لذا فهرست بیانات را در ضمن مقدمه و فصولی چند مرسوم داشت و به کلمه طیبه موسوم نمود.

معرفی اجمالی نویسنده:
میرزا احمد آشتیانی فقیه و فیلسوف شیعی امامی، چهارمین و کوچک ترین فرزند میرزا حسن مجتهد آشتیانی، فقیه سرشناس روزگار ناصرالدین شاه و مظفرالدین ‎شاه قاجار، به سال 1300 هجری قمری در تهران دیده به جهان گشود و پس از پایان تحصیل مقدمات عربی و ادبیات فارسی، به خواندن سطوح فقه و اصول در خدمت پدر خود پرداخت و بعد از درگذشت وی (1319 ق/ 1901 م)، تحصیلات خویش را نزد علمای دیگر مانند سیدمحمد یزدی، میرزاهاشم رشتی، حکیم کرمانشاهی و... دنبال کرد و آنگاه در مدرسه سپهسالار به تدریس معقول و منقول مشغول شد. در 1340 قمری رهسپار نجف اشرف گشت و افزون بر کسب فیض از محضر استادانی چون علامه نائینی و آقا ضیاءالدین عراقی، خود نیز مجلس درس فلسفه دایر ساخت. در 1350 قمری به ایران برگشت و بقیه عمر را در تهران به تدریس فقه و اصول و علوم عقلی، تألیف کتاب و ارشاد مردم گذراند. وی هنگام وفات متصدی مدرسه علمیه مروی، بزرگترین حوزه علمیه تهران، بود. میرزا احمد افزون بر احاطه بر علوم عقلی و نقلی، در پزشکی قدیم و دانش های قدیم و دانش های ریاضی نیز دستی داشت. خط را بسیار زیبا می‎نوشت و با تخلص «واله» شعر می‎سرود. وی عارفی خلیق، متواضع، سلیم ‎النفس، متعبد و مثل اعلای پارسایی بود. میرزا احمد از 5 تن از مراجع زمان گواهی اجتهاد داشت. ثمره ازدواج ایشان دو پسر و چهار دختر بود. آیت الله آشتیانی روز سه شنبه سوم تیر ماه 1354/ چهاردهم جمادی الثانی 1359 هـ.ق در 95 سالگی پس از حدود 80 سال تعلیم و تعلم و تربیت انسان ها و خدمت به اسلام و مسلمانان چشم از جهان فرو بست. ایشان در مقبره خانوادگی ایشان در صحن حرم حضرت عبدالعظیم به خاک سپرده شده اند.

ساختاربندی کتاب:
این کتاب شامل یک مقدمه و ٨ فصل به شرح زیر است:
- مقدمه: در شناسائی خداوند که به سه قسم مصور شده است.
- فصل اول: شامل شش دلیل و برهان در خداشناسی.
- فصل دوم: ذات احدیت را هیچ قسم ترکیبی نیست.
- فصل سوم: حقیقت نوریه مقدسه که ذات حق است، قدیم و ازلی است.
- فصل چهارم: آن حقیقت ازلی واحد و یگانه است که تعدد موجب می خواهد وگرنه هر حقیقتی در ذات خود یکی است.
- فصل پنجم: مراد از وحدانیت آن ذات مقدس
- فصل ششم: حقیقت مقدسه نور و حیات را حدی نباشد
- فصل هفتم: حقیقت بسیطه حق متعال را هیچ عقلی درنیابد و احاطه ننماید.
- فصل هشتم: حقیقت مقدسه حیات و نور که عین ذات خداوندی است، عین علم و قدرت و اراده ذاتیه است.
این رساله در سال ١٣٥٢ هـ.ق نگاشته شده است و در سال ١٣٥٣ هـ.ق چاپ سنگی شده و در ١٣٣٦ هـ.ش و ١٤٠٣ چاپ دوم و سوم شده است و چاپ چهارم در کتاب بیست رساله است.

Sources

Keywords