پاداش استغفار و برخی از اعمال نیک از نظر روایات

ثواب توبه
1- «عن المسعودی قال قال أمیر المؤمنین ع من تاب تاب الله علیه و أمرت جوارحه أن تستر علیه و بقاع الأرض أن تکتم علیه و أنسیت الحفظة ما کانت تکتب علیه؛ مسعودى نقل کرده است که امیرالمؤمنین على (ع) فرمود: کسى که توبه کند، خداوند توبه او را مى پذیرد، و به اعضاى بدن او فرمان مى رسد که گناهانى را که بوسیله آنها انجام داده پنهان کنند، و به مکانهایى که در آن به گناه آلوده شده است دستور داده مى شود که گناه او را فاش نسازند، و فرشتگان نگهبان، گناهانى که نوشته اند، فراموش کنند».
2- «عن سلمة بیاع السابری عن رجل عن أبی جعفر ع قال قال رسول الله ص من تاب فی سنة تاب الله علیه ثم قال إن السنة لکثیرة ثم قال من تاب فی شهر تاب الله علیه ثم قال إن الشهر لکثیر ثم قال من تاب فی یومه تاب الله علیه ثم قال إن یوما لکثیر ثم قال من تاب إذا بلغت نفسه هذه یعنی حلقه تاب الله علیه؛ سلمه، از قول مردى، از امام باقر (ع) نقل کرده است که رسول خدا (ص) فرمود: کسى که یک سال پیش از مرگ خود توبه کند، خداوند توبه او را مى پذیرد، سپس فرمودند: یک سال زیاد است! و ادامه دادند: کسى که یک ماه پیش از آنکه مرگش فرا رسد توبه کند، خداوند توبه او را نیز خواهد پذیرفت، و بعد فرمودند: یک ماه نیز زیاد است! کسى که یک روز پیش از مرگ خود توبه کند، خداوند توبه او را نیز مى پذیرد، و در ادامه سخنان فرمودند: یک روز نیز زیاد است! سپس فرمود: کسى که هنگامى که جانش به اینجا برسد (و با دست مبارک اشاره به گلوى خود کردند) و توبه کند، خداوند توبه او را نیز خواهد پذیرفت».
3- «عن السکونی عن جعفر بن محمد الصادق عن أبیه عن آبائه ع قال قال رسول الله ص إن لله عز و جل فضولا من رزقه ینحله من یشاء من خلقه و الله باسط یدیه عند کل فجر لمذنب اللیل هل یتوب فیغفر له و یبسط یدیه عند مغیب الشمس لمذنب النهار هل یتوب فیغفر له؛ سکونى از امام صادق (ع)، و آن حضرت از پدران بزرگوارش نقل کرده است که رسول خدا (ص) فرمود: خدا را از روزى خود افزونهایى است که آنها را به هر کس که بخواهد کرامت مى کند، و خداوند توبه خویش را در سحرگاهان و شامگاهان بر کسى که در شب و یا روز گناه کرده است ارزانى داشته، که آیا توبه مى کند تا از گناه وى درگذرد و او را بیامرزد؟!».

ثواب کسب حلال
«عن محمد بن أحمد بن یحیى بن عمران الأشعری بإسناده قال قال رسول الله ص العبادة سبعون جزءا أفضلها جزءا طلب الحلال؛ محمدبن احمدبن یحیى بن عمران اشعرى از رسول خدا (ص) روایت کرده است که فرمود: عبادت (خداوندى) داراى هفتاد جزء است، و کسب حلال، برترین جزء آن بشمار مى رود».

ثواب کسى که میوه یا چیز دیگرى را ببیند، و هواى آن بکند، ولى نتواند آن را تهیه نماید
«عن محمد بن أحمد بن یحیى بن عمران الأشعری یرفعه إلى أبی عبد الله ع أنه قال لبعض أصحابه أ ما تدخل السوق أ ما ترى الفاکهة تباع و الشی ء مما تشتهیه فقلت بلى فقال أما إن لک بکل ما تراه و لا تقدر على شرائه و تصبر علیه حسنة؛ محمدبن احمدبن یحیى بن عمران اشعرى بى آنکه از راویان پیش از خود نام ببرد -از امام صادق (ع) روایت کرده است که آن حضرت به یکى از اصحاب خود فرمود: آیا وارد بازار شده اى، و میوه یا چیزهاى دیگرى را که میل به آن دارى، دیده اى که در آنجا به فروش مى رسانند؟ عرض کردم: بخدا سوگند که چنین است، فرمود: آگاه باش که به ازاى هر چیزى که مى بینى و قدرت خرید آن را ندارى، به شرط اینکه تهیدستى خود را تحمل کنى، ثواب یک حسنه از آن تو خواهد بود».

ثواب کسى که خدا را سپاس گوید براى نعمتى که به او عطا فرموده است
«عن الهیثم بن واقد قال سمعت أبا عبد الله ع قال ما أنعم الله على عبد بنعمة بالغة ما بلغت فحمد الله علیها إلا کان حمده لله أفضل من تلک النعمة و أعظم و أوزن؛ هیثم بن واقد نقل مى کند که از امام صادق (ع) شنیده است که فرمود: خداوند به بنده اى نعمتى -به هر بزرگى و زیادى که باشد- عنایت نکرده و آن بنده به خاطر آن نعمت خداى را سپاس گفته است مگر اینکه آن سپاسگزارى برتر از همان نعمت براى او خواهد بود».

ثواب خورنده اى که شکر مى کند، و تندرستى که سپاس مى گزارد
«عن ابن أبی عمیر عن بعض أصحابه عن أبی عبد الله ع قال الطاعم الشاکر له أجر الصائم المحتسب و المعافى الشاکر له مثل أجر المبتلى الصابر؛ ابن ابى عمیر، از قول یکى از اصحابش، از امام صادق (ع) روایت کرده است که فرمود: خورنده شکرگزار ثواب روزه دار براى خدا را دارد، و (پاداش) تندرست سپاسگزار (برابر) پاداش انسان مبتلایى که بردبار باشد».

ثواب طلب دنیا براى بى نیاز بودن از مردم
1- «عن عثمان بن جمیع قال سمعت أبا عبد الله ع یقول لا خیر فیمن لا یحب جمع المال من حلال فیکف به وجهه و یقضی به دینه؛ عثمان بن جمیع مى گوید که: از امام صادق (ع) شنیدم که فرمود: خیرى نیست در کسى که دوست نداشته باشد مال را از راه حلال فراهم آورد تا آبروى خود را حفظ و بدهى خود را پرداخت کند».
2- «و فی حدیث آخر من طلب الدنیا استغناء عن الناس و تعطفا على الجار لقی الله و وجهه کالقمر لیلة البدر؛ در حدیث دیگر آمده است: کسى که دنیا را براى بى نیازى از مردم و نیکى به همسایه طلب کند، خدا را در روز قیامت با چهره اى (فروزان) چون ماه شب چهاردهم ملاقات خواهد کرد.

ثواب خوش خلقى
1- «عن موسى بن إبراهیم رفعه إلى رسول الله ص قال قالت له [أم سلمة رض بأبی أنت و أمی یا رسول الله المرأة یکون لها زوجان فیموتان فیدخلان الجنة لأیهما تکون فقال النبی ص تخیر أحسنهما خلقا و خیرهما لأهله یا أم سلمة إن حسن الخلق ذهب بخیر الدنیا و الآخرة؛ موسى بن ابراهیم -بى آنکه از راویان پیش از خود نام ببرد- نقل کرده است که ام سلمه (رضی الله عنه) به رسول خدا (ص) عرض کرد: پدر و مادرم به فداى تو باد! اگر زنى دو بار شوهر کند، و آن زن و دو شوهر او پس از مردن، اهل بهشت باشند، با کدامیک از دو شوهر خود بسر خواهد برد؟ رسول خدا (ص) فرمود: با آن که خوشخوتر و براى خانواده خویش بهتر است. اى ام سلمه! همانا خوش خلقى، خیر دنیا و آخرت را به همراه دارد».
2- «عن موسى بن إبراهیم عن أبی الحسن الأول ع قال سمعته یقول ما حسن الله خلق عبد و لا خلقه إلا استحى أن یطعم لحمه یوم القیامة النار؛ موسى بن ابراهیم از حضرت موسى بن جعفر (ع) روایت کرده است که فرمود: خداوند، خلق و خلقت بنده اى را که نیکو و اندام او را سالم و زیبا آفریده است، در روز قیامت شرم مى کند که بدن او را طعمه آتش (دوزخ) کند».

ثواب کسى که فکر و ذکرش آخرت، درونش پاک و رابطه خود با خداى خود را اصلاح کرده باشد
«عن السکونی عن جعفر بن محمد عن آبائه ع قال قال أمیر المؤمنین ع کانت الفقهاء و الحکماء إذا کاتب بعضهم بعضا کتبوا بثلاث لیس معهن رابعة من کانت الآخرة همه کفاه الله همه من الدنیا و من أصلح سریرته أصلح الله علانیته و من أصلح فیما بینه و بین الله أصلح الله فیما بینه و بین الناس؛ سکونى از امام صادق (ع)، و آن حضرت از قول پدران بزرگوارش (ع) از امیر مؤمنان على (ع) روایت کرده است که فرمود: سیرت فقها و حکیمان این بود که هنگامى که به یک دیگر نامه بنویسند همیشه این سه جمله را به هم گوشزد مى کنند که چهارمى ندارد: کسى که فکر و ذکرش آخرت باشد، خداوند متکفل امور دنیوى او مى شود، و کسى که به اصلاح درون خود بپردازد، خداوند امور ظاهرى او را اصلاح مى نماید؛ و کسى که رابطه میان خود و خداى خود را اصلاح کند، خداوند، رابطه میان او و مردم را اصلاح مى فرماید».

ثواب کسى که با نفس خود در ستیز باشد نه با مردم
«عن عبید الله بن الحسن قال قال رسول الله ص من مقت نفسه دون مقت الناس آمنه الله من فزع یوم القیامة؛ عبیدالله بن الحسن به سند خود از رسول خدا (ص) روایت کرده است که فرمود: کسى که از نفس خودش بدش آید (بسبب اینکه عیب آن را متوجه شده) نه از مردم (چون عیب آنها را مى بیند و عیب خود را رها کرده) خداوند او را از هول و هراس روز قیامت در امان مى دارد».

ثواب نیکوکارى
«عن أحمد بن أبی عبد الله البرقی عن أبیه یرفع الحدیث قال قال رسول الله ص أهل المعروف فی الدنیا أهل المعروف فی الآخرة قیل یا رسول الله و کیف ذلک قال یغفر لهم بالتطول منه علیهم و یدفعون حسناتهم إلى الناس فیدخلون بها الجنة فیکونون أهل المعروف فی الدنیا و الآخرة؛ احمدبن ابى عبدالله برقى، از قول پدرش -و بى آنکه از راویان پیش از او نام ببرد- از رسول خدا (ص) روایت کرده است که فرمود: کسانى که در دنیا اهل نیکى و احسانند، در آخرت نیز اهل نیکى و احسان مى باشند. پرسیدند: اى رسول خدا! چگونه چنین چیزى ممکن است؟ حضرت فرمود: خداوند (در روز قیامت) احسان و انعام فرموده آنان را مى آمرزد، و آنان (نیز) ثواب کارهاى نیکى که (در دنیا) انجام داده اند، به مردم مى بخشند تا (آنان هم) وارد بهشت شوند؛ و بدین ترتیب آنان هم در دنیا و هم در آخرت اهل نیکى و احسانند».

Sources

Keywords