سرجیوس (بحیرا)

«سرجیوس بحیرا» یا «بحیرا» راهب و زاهدی از نصاری بود که در سرزمین شام، پیش از نبوت پیامبر (ص) در زمانی که آن حضرت به همراه عموی خود، ابوطالب، برای تجارت به شام می رفت، در حوالی بریة الشام با حضرت روبرو شد و علائم نبوت را در پیشانی آن حضرت مشاهده کرد و بشارت داد که در آینده به پیغمبری مبعوث خواهد شد و مردم را از بت پرستی نجات خواهد داد.
واژه بحیرا از ریشه «بحیره» یا بخیره و به معنی برگزیده و منتخب است، که به احتمال زیاد لقب راهب یادشده بود و نوشته اند که نام او «سرجیوس» یا «جرجیوس» بود.

ملاقات با پیامبر اسلام (ص)
بر مبنای روایاتی که به ابوموسی اشعری می رسد، پیامبر اکرم (ص) در دوره نوجوانی، همراه عموی خود ابوطالب در سفری تجاری، به شام رفت. وقتی کاروانیان در شهر بصری (واقع در شرق حوران در جنوب سوریه کنونی) توقف کردند، بحیرای راهب که در دیری خلوت گزیده بود و ظاهرا از پیش با کاروان قریشیان آشنایی داشت، به جستجوی حضرت محمد (ص) که از کاروانیان کناره گرفته بود، رفت و آن حضرت را دید که ابری یا درختی بر سرش سایه افکنده است. آنگاه پس از طرح سؤالاتی چند و یافتن مهر نبوت در آن حضرت، به ابوطالب درباره حفظ ایشان از خطر یهودیان هشدار داد.
طبق این روایات، سه نفر از اهل کتاب، با توجه به وجود کتابی که نسل به نسل به آنها رسیده بود و بر مبنای آن نشانه های نبوت را در حضرت رسول (ص) دیده بودند، قصد جان آن حضرت را داشتند، ولی بحیرا مانع آنها شد.

دیانت سرجیوس بحیرا
در مورد دین بحیرا، با وجودی که در قدیمی ترین روایات تصریح شده که او نصرانی بود، ولی دست کم در یک روایت، او از یهودیان منطقه تیما در شام شمرده شده، و احتمالا از بنی عبدالقیس بوده است. در روایتی دیگر، بحیرا یکی از سه نفری شمرده شده که بهترین «اهل الارض» هستند. همچنین در این مورد که او اسلام را درک کرده یا نه، جای تردید است، هرچند که برخی نوشته اند او قبل از بعثت، به پیامبر اسلام (ص) ایمان آورده بود اما در زمان بعثت درگذشته بود.

شخصیت و موقعیت
سرجیوس بحیرا در هیئت و نجوم دست داشت، که شاید از همین جهت نصاری او را ساحر و جادوگر می دانستند. او هنگامی که از شام به موصل می رفت، صومعه ای ساخت و در آنجا مردم را از بت پرستی منع می کرد. از او کتابی به نام «الانباء» نام برده اند. همچنین گفته شده است که سلمان فارسی از شاگردان بحیرا بود. در حال حاضر هم بقایای دیر کهنی مربوط به قرن چهارم میلادی، در منطقه بصری در سوریه وجود دارد که به بحیرای راهب منسوب است و در بعضی منابع هم به قبر بحیرا در بصری به عنوان زیارتگاه اشاره شده است.
در پایان لازم به یادآوری است که در رساله مجعولی به نام «مکاشفات بحیرا» که احتمالا پس از قرن یازدهم میلادی نوشته شده، به نقل از سرجیوس بحیرا داستانهایی از ملاقات او با پیامبر اسلام (ص) آمده که اهداف ضد اسلامی به طور کلی در آن آشکار است.

Sources

Keywords