براء بن معرور (بَراء بن مَعرور)

ابوبشر سلمی، از پیرمردان خوش نام و والا مقام صحابه پیامبر (ص) در گروه انصار و نقیبان دوزاده گانه!
وی از طایفه «بنی سلمه، از خزرج» بود و بزرگ قومش به شمار می رفت و در مدینه (یثرب) زندگی می کرد.
پدرش: معرور بن صخر بن... سلمه.
مادرش: رباب، دختر نعمان بن امرؤالقیس... اوس.
پسرش: «بشر بن براء» از صحابه پیغمبر که در بیعت عقبه و در جنگ بدر، حضور داشته است، به واسطه همین پسر، براء، را لقب «ابوبشر» داده اند. مادر بشر، «خلیده»، دختر «قیس بن ثابت» بود! دختران براء همگی مسلمان و از بیعت کنندگان با رسول خدا (ص) بودند و یکی از آنها به نام «ام مبشر» همسر «زیدبن حارثه، از بزرگان صحابه»، بود که «جابر بن عبدالله انصاری»، از او احادیثی نقل کرده است. طبق (بعضی از روایات، براء)، در عقبه «اولی» که عده کمی از دو قبیله مهم «اوس و خزرج» با پیامبر بیعت کردند، حضور داشت، اما به نقل همه مورخین، وی در عقبه دوم، با گروه زیادی از مردم شهر مدینه که بر اثر تبلیغات بیعت کنندگان عقبه اول، مسلمان شده و برای انجام مراسم حج به مکه آمدند، همراه بود و با پیغمبر خدا (ص)، به عنوان اولین بیعت کننده با آن حضرت، دست حمایت و فداکاری همه جانبه از طرف خود و همه حاضران داد و چنین اظهار کرد: «ما جز صداقت و عمل به پیمان و جانبازی در راه پیامبر، چیز دیگری در سر نداریم. سوگند به آنکه تو را به حق مبعوث نمود، همانگونه که از عزیزان و نوامیس خود دفاع می کنیم، از تو نیز، دفاع خواهیم نمود. پیمانت را با ما بند که ما به خدا، فرزند جنگ و شمشیر هستیم و جنگجویی را از پدران خود ارث برده ایم.»
از این جهت، این افتخار برایش در میان انصار باقی ماند. هرچند که در روایات منقول، اختلاف نیز در این زمینه (به عنوان اولین بیعت کننده) وجود دارد. براء، در همین انجمن، جزو نقباء (نمایندگان) دوازده گانه، نماینده و رئیس «بنی سلمه» انتخاب شد.
شهرت دیگر او در تاریخ اسلام، به سبب اینست که او قبل از پیغمبر (ص) جهت نمازش به طرف خانه کعبه بود و چون آن را با آن حضرت در میان گذاشت، پیغمبر به او فرمود که قبله فعلی مسلمانان «بیت المقدس» است و «براء» اطاعت کرد. (این موضوع قبل از تغییر قبیله بود) وی، اولین فردی بود که قبل از مرگش، بر (ثلث) مالش وصیت نمود. در بعضی منابع گفته شده که پیامبر را وصی و وارث ثلث اموال خود نمود (دانشنامه) و بعضی گفته اند که ثلث مال خود را وصیت کرد تا در راه اسلام انفاق شود. (بلاذری، کلینی و... دائره المعارف بزرگ اسلامی)

نکته
باید گفت که «براء»، به علت دور اندیشی و تدبیر و نکته سنجی خاصی که داشت، چند موقعیت «اولین را»، برای خود در تاریخ، ثبت نمود.
اولین بیعت کننده با پیامبر، اولین کسی که نماز را به طرف قبله کعبه می خواند و موقع مرگش، دستور داد، که روی او را به سوی مسجدالحرام گردانده و در قبر هم، صورتش را به سوی کعبه قرار دهند، همچنین اولین شخصی بود که برای ثلث مالش وصیت نمود. در همین زمینه، حدیثی از امام صادق (ع) است. که این وصیت او و دو عمل دیگرش، مورد رضا و خشنودی خداوند قرار گرفت. (ابن بابویه/ 1/192 دانشنامه) او در یکماه قبل از هجرت پیغمبر به مدینه، در آن شهر از دنیا رحلت کرده و از همین رو، ملاقات هایش با آن حضرت اندک بود.
پیغمبر (ص) بر مدفن وی نمازگزارد و در حق او دعا نمود. این مطلب را (اهل تسنن)، روایت کرده اند که وقتی آن حضرت به مدینه وارد شدند، مادر براء، درخواست نمود تا پیامبر (ص) بر قبر او نماز بگذارد. پیغمبر کنار قبر او آمده و برایش دعا کردند.
او، نخستین فرد از نقباء دوازده گانه بود که درگذشت! (واقدی)

Sources

Keywords