امامت به معنای ولایت از نظر قرآن

در قرآن کریم چند آیه هست که مورد استدلال شیعه در باب امامت است. یکی از آن آیات، آیه 55 سوره مائده است: «انما ولیکم الله و رسوله و الذین امنوا الذین یقیمون الصلوة ویؤتون الزکاة و هم راکعون؛ سرپرست شما فقط و فقط خداست و پیغمبر خدا و مؤمنینی که نماز را به پا می دارند و در حال رکوع زکات می دهند». اتفاقا در همه اینها روایات اهل تسنن هم وجود دارد که مفاد شیعه را تأیید می کند ما آیه ای در قرآن به این صورت داریم.
انما یعنی منحصرا (چون ادات حصر است). معنی اصلی ولی سرپرست است. ولایت یعنی تسلط و سرپرستی. ما در دستورات اسلام نداریم که انسان در حال رکوع زکات بدهد که بگوئیم این یک قانون کلی است و شامل همه افراد می شود. این اشاره است به واقعه ای که در خارج یک بار وقوع پیدا کرده است و شیعه و سنی به اتفاق آنرا روایت کرده اند و آن اینست که علی (ع) در حال رکوع بود، سائلی پیدا شد و سوالی کرد. حضرت اشاره کرد به انگشت خود. او آمد انگشتر را از انگشت علی (ع) بیرون آورد و رفت. یعنی علی (ع) صبر نکرد نمازش تمام شود و بعد به او انفاق کند. آنقدر عنایت داشت به اینکه آن فقیر را زودتر جواب بگوید که در همان حال رکوع با اشاره به او فهماند که این انگشتر را درآور، برو بفروش و پولش را خرج خودت کن.
در این مطلب هیچ اختلافی نیست و مورد اتفاق شیعه و سنی است که علی (ع) چنین کاری کرده است و نیز مورد اتفاق شیعه و سنی است که این آیه در شأن علی (ع) نازل شده با توجه به اینکه انفاق کردن در حال رکوع جزء دستورات اسلام نیست، نه از واجبات اسلام است و نه از مستحبات آن که بگوئیم ممکن است عده ای از مردم به این قانون عمل کرده باشند. پس کسانی که چنین می کنند اشاره و کنایه است همانطور که در خود قرآن گاهی می گوید: «یقولون» می گویند، و حال آنکه یک فرد آن سخن را گفته. در اینجا کسانی که چنین می کنند یعنی آن فردی که چنین کرد. بنابراین به حکم این آیه علی (ع) تعیین شده است به ولایت برای مردم. این، آیه ای است که مورد استدلال شیعه است.

Sources

Keywords