آیا بی سوادی عرب ها دلیلی بر کتابسوزی ست؟

اما مسئله "امیت" و بی سوادی عرب جاهلی، مطلبی است که خود قرآن کریم هم آن را تائید کرده است، ولی این چه دلیلی است؟! آیا اینکه عرب جاهلی بی سواد بوده دلیل است که عرب اسلامی کتاب ها را سوزانیده است؟ به علاوه در فاصله دوره جاهلی و دوره فتوحات اسلامی که ربع قرن تقریبا طول کشید یک نهضت قلم به وسیله شخص پیغمبر اکرم (ص) در مدینه به وجود آمد که حیرت آور است. این عرب جاهلی به دینی رو آورد که پیامبر آن دین، "فدیه" برخی اسیران را که خواندن و نوشتن می دانستند، "تعلیم" اطفال مسلمین قرار داد. پیامبر آن دین برخی اصحاب خود را به تعلیم زبان های غیر عربی از قبیل سریانی و عبری و فارسی تشویق کرد. خود، گروهی در حدود بیست نفر "دبیر" داشت و هر یک یا چند نفر را مسئول دفتر و کاری قرار داد (رجوع به رساله "پیامبر امی" نوشته مرتضی مطهری) این عرب جاهلی به دینی رو آورد که کتاب آسمانیش به قلم و نوشتن سوگند یاد کرده است «ن و القلم و ما یسطرون؛ نون، سوگند به قلم و آنچه می نویسد» (قلم/1) و وحی آسمانیش با "قرائت" و "تعلیم" آغاز گشته است «اقرا باسم ربک الذی خلق* خلق الانسان من علق* اقرا و ربک الاکرم* الذی علم بالقلم* علم الانسان ما لم یعلم؛ بخوان به نام پروردگارت که آفرید، انسان را از خون بسته ای آفرید. بخوان که پروردگارت از همه کریم تر است. همان که به وسیله قلم آموخت. به انسان آنچه نمی دانست آموخت.» (علق/1-5)
آیا روش پیغمبر و تجلیل قرآن از خواندن و نوشتن و دانستن در عرب جاهلی که مجذوب قرآن و پیغمبر بود، تأثیری در ایجاد حس خوش بینی نسبت به کتاب و کتابت و علم و فرهنگ نداشته است؟!

Sources

Keywords