اشکال کافران بر نابود شدن انسان در هنگام مرگ و پاسخ قرآن

آیه در سوره 'الم سجده' است که از زبان کافران نقل می کند: «وقالوا أإذا ضللنا فی الأرض أإنا لفی خلق جدید بل هم بلقاء ربهم کافرون؛ گفتند آیا آن وقت که ما در زمین گم شدیم، باز هم بار دیگر خلق می شویم؟ بلکه به لقای پروردگارشان کافرند» (سجده/10). در بعضی آیات دیگر، کفار تکیه شان روی این مسأله است که مگر می شود یک استخوان پوسیده را دو مرتبه آورد زنده اش کرد؟ «وضرب لنا مثلا ونسی خلقه قال من یحیی العظام وهی رمیم؛ و برای ما مثلی زد در حالی که خلقت خود را فراموش کرد، گفت چه کسی این استخوانهای پوسیده را زنده می کند؟» (یس/78).
در این آیه صحبت نابودی شخصیت است، می گوید مردیم، نیست شدیم، گم شدیم. نیست دو مرتبه بر می گردد؟ نیست را دو مرتبه خلق می کنند؟ به نظر می رسد این آیه با آیات دیگر از نظر اشکال کفار این تفاوت را دارد که آن اشکال آنها را نقل می کند که تکیه شان بیشتر بر عدم بقای شخصیت و نیست شدن است، نه مشکل بودن زنده کردن این مرده که خاک و استخوان است، می گوید ما گم شدیم، نیستیم، اصلا ما را نمی شود پیدا کرد.
قرآن اینجا چه جواب می دهد؟ در آنجاها می گوید خدا قادر است این ذراتی که شما می گویید جمع کند یا این ذرات را از نو زنده کند، ولی اینجا که صحبت از گم شدن و سلب شخصیت و نیستی است جوابی می دهد که به حسب ظاهر به این ایراد نمی خورد. آنها می گویند: «ء اذا ضللنا فی الارض ائنا لفی خلق جدید»، آیه می گوید: «قل یتوفاکم ملک الموت الذی وکل بکم؛ بگو فرشته مرگ که بر شما گمارده شده، جانتان را می ستاند» (سجده/11).
شما گفتید ما که گم شدیم و نیست شدیم، دو مرتبه از نو ایجاد می شویم؟ به اصطلاح اعاده معدوم می شود؟ بگو شما گم نمی شوید، شما را ملک الموت (که موکل به شماست) تحویل گرفت، یعنی اشتباه کردی که خیال کردی آن چیزی که گم شده تو آن هستی، گیرم گم شدی، آن چیزی که تو فکر می کنی گم شده، آن تو نیستی، تو آن چیزی هستی که ملک الموت گرفت و برد، و الا این جواب اصلا به آن ایراد نمی خورد.

Sources

Keywords