بشر ابن عمر (عمرو) الحضرمی

پسرم به فدایت!
از تابعین پیامبر اکرم (ص) بود. نام کاملش بشر بن عمرو بن الاحدوث حضرمی کندی است. مردی عابد بود و بسیار نمازگزار، شجاع و جنگجو و از اهالی حضرموت و از قبیله ی بنی کنده از قبایل معروف یمن. حضرمی نیز قبیله ای از قحطانیه به نام حضرموت یمن است بنابراین اصالتا اهل یمن بود. بشر بن عمرو، از جمله کسانی بود که قبل از شروع جنگ در کربلا خدمت امام حسین (ع) رسید و به سپاهش پیوست. بشر فرزندانی دلیر و معروف داشته است. برخی تاریخ نویسان می گویند در روز عاشورا - و به نقل برخی دیگر، در شب عاشورا- به بشر خبر رسید که پسرش در شهر ری اسیر شده است. او با شنیدن این خبر، گفت «پسرم و خودم را نزد خداوند به امانت می گذارم. امیدوارم خداوند اجر این مصیبت را به ما بدهد. هرگز دوست ندارم که فرزندم اسیر باشد و من زنده بمانم».
امام حسین (ع) که سخنان او را شنید، فرمود: «رحمک الله انت فی حل من بیعتی. فاذهب و اعمل فی فکاک ابنک؛ خدا تو را رحمت کند. من بیعت خود را از تو برداشتم. برو و برای رهایی فرزندت تلاش کن.» ولی بشر حضرمی گفت: «درندگان بیابان مرا زنده زنده پاره کنند، اگر دست از تو بردارم و تنهایت بگذارم. چنین کاری ممکن نیست»، امام فرمود: «پس بیا و این پنج جامه ی برد را به فرزند دیگرت محمد بده تا برای آزادی برادرش فدیه بپردازد»، ارزش آن پنج جامه، هزار دینار بود. بشر پیش از شهادت در میدان جنگ چنین رجز می خواند:
الیوم یا نفس الاقی الرحمان *** والیوم تجزین بکل احسان
لا تجزعی فکل شیء [قد] فان *** والصبر احطی لک عند الدیان (بلاذری)
ای نفس، امروز خدای مهربان را ملاقات خواهم کرد، تو از هر نعمت و احسانی پاداش خواهی گرفت، بی تابی مکن زیرا همه چیز فانی است، و صبر تو در پیشگاه خداوند بیشترین پاداش را دارد.
درباره ی زمان شهادت بشر میان مورخان اختلاف است. طبری در تاریخ خود به نقل از ابومخنف می نویسد بشر با سوید بن عمرو خثعمی، دو یار آخر امام حسین (ع) بودند که قبل از شهادت جوانان بنی هاشم در بعدازظهر روز عاشورا به شهادت رسیدند ولی اغلب مورخان شهادت او را در اولین حمله و همه جانبه ی لشگر عمر سعد در صبح عاشورا می دانند. سلام امام زمان (ع) در زیارت ناحیه مقدسه بر او چنین آمده است: «شکرالله لک قولک للحسین و قد اذن لک فی الانصراف اکلتنی اذن السباع حیا ان فارقتک و اسئل عنک الرکبان و اخذ لک مع قلة الاعوان؟ لایکون هذا ابدا!؛ در حالی که حسین (ع) به تو اجازه ی بازگشت داده بود، گفتی "درندگان بیابان مرا زنده زنده پاره کنند، اگر دست از تو بردارم و تنهایت بگذارم. چنین کاری ممکن نیست!: خداوند به پاس این کلامت به تو پاداش فراوان دهد.»

توضیح:
کتب تاریخی نام او را بشر و گاهی بشیر گفته و نام پدرش را به گونه عمر یا عمرو ذکر کرده اند.

Sources

Keywords