این کتاب از آثار آیت الله جعفر سبحانی تبریزی است. از مسائلی که از دیر زمان توجه پژوهشگران و صاحبنظران در مسائل اعتقادی را به خود جلب کرده است مسئله حسن و قبح در افعال انسانی می باشد که این کتاب شامل بحث هایی در این موضوع و در عقاید و کلام است که استاد این بحث ها را در حوزه علمیه قم در جمعی از فضلا تقریر کرده و سپس عصاره و فشرده آن را در محل انجمن حکمت و فلسفه موسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی در تهران ایراد نموده اند.
زندگینامه (آیت الله جعفر سبحانی تبریزی)
حضرت آیت الله جعفر سبحانی تبریزی در 28 شوال المکرم 1347 هـ.ق (20 فروردین 1308 ش) در تبریز در خانواده علم و تقوا و فضیلت دیده به جهان گشود. آیت الله حاج شیخ جعفر سبحانی پس از فراغت از تحصیلات ابتدایی در مکتب خانه مرحوم میرزا محمود فاضل به فراگیری متون ادب پارسی پرداخت و کتاب های گلستان و بوستان و تاریخ معجم و نصاب الصبیان و ابواب الجنان و... را فرا گرفت. در 14 سالگی رهسپار مدرسه علمیه طالبیه تبریز گردید. از اساتید ایشان می توان به آیت الله روح الله خمینی و حاج شیخ حسن نحوی و میرزا محمدعلی مدرس خیابانی صاحب ریحانة الادب و استاد علامه طباطبایی و... اشاره کرد. ایشان یکی از مدرسان دارالتبلیغ اسلامی قم به شمار می روند که در زمینه تاریخ ملل و کلام اسلامی تحقیق می کنند و همچنین وی موسس مرکز مطالعات کلام اسلامی (موسسه آموزشی و پژوهشی امام صادق (ع)) در قم (1359) است و یکی از اساتید برجسته حوزه علمیه قم است که در علم کلام سرآمد حوزه است. ایشان پس از درگذشت آیت الله شیخ جواد تبریزی و با استظهار به درخواست گروهی از مردم آذربایجان به صحنه مرجعیت وارد شد. از دیگر فعالیت های علمی و فرهنگی ایشان می توان به: تأسیس و نگارش دانشنامه کلام اسلامی، تأسیس مجله و مرکز تخصصی کلام اسلامی، تألیف کتب درسی دانشگاهی و حوزوی و عضویت در هیأت امنای دایرة المعارف اسلامی و.... اشاره کرد و از جمله آثار ایشان، الکتب الکلامیه و معجم المتکلمین، موسوعه طبقات الفقها، معجم التراث و الموسوعه الرجالیه، فروغ ابدیت، سیمای فرزانگان، آئین وهابیت و...
ساختاربندی کتاب:
این کتاب شامل 14 فصل به شرح زیر است:
1- فصل اول: تاریخ طرح مسئله
2- فصل دوم: آراء و نظریات در مسئله
3- فصل سوم: مقصود از ذاتی بودن حسن و قبح چیست؟
4- فصل چهارم: آیا نزاع کلی است یا جزئی؟
5- فصل پنجم: ملاک های حسن و قبح
6- فصل ششم: عقل نظری و عقل عملی
7- فصل هفتم: حسن و قبح عقلی از...
8- فصل هشتم: فضایای خود معیار در حکمت عملی
9- فصل نهم: دلایل منکران حسن قبح عقلی
10- فصل دهم: نتایج مسئله تحسین و تقبیح عقلی
11- فصل یازدهم: مبانی اخلاقی و مکاتب غربی
12- فصل دوازدهم: حسن و قبح از دیدگاه....
13- فصل سیزدهم: چگونگی ارتباط حکمت عملی با حکمت نظری
14- فصل چهاردهم: حسن و قبح از دیدگاه علامه طباطبائی (ره)
در انتهای کتاب فهرست آیات قرآنی، احادیث، منابع و مأخذ و فهرست اعلام آورده شده است. این کتاب در سال 1368 توسط موسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی در تهران چاپ و منتشر گردیده است. گردآوری و تنظیم این کتاب بر عهده آقای علی ربانی گلپایگانی بوده است.
کتاب حسن و قبح عقلی یا پایههای اخلاق جاودان جعفر سبحانی تبریزی کتب اخلاقی علم کلام زندگینامه