زکریا بن آدم قمی

«زکریا بن آدم بن عبدالله بن سعد اشعری قمی» از بزرگان شیعه در شهر قم و از اصحاب و یاران پسندیده امام رضا (ع) بود. او به تعبیر حضرت ابی جعفر (ع) مردی عارف به حق و گویای به حق، صابر و محتسب در راه حق بود. همچنین شخصیت شناسان و علمای رجال شیعه، زکریا بن آدم را فردی موثق و مورد اعتماد در نقل حدیث می دانند. در بعضی از روایات هم او را از جمله یاران امام محمدتقی (ع) دانسته اند.
روایت است که او یک سال در سفر حج با حضرت رضا از مدینه تا مکه همراه و در یک کجاوه بوده است.

شخصیت و موقعیت
روزی زکریا به خدمت حضرت امام رضا (ع) آمد و عرض کرد: «در نظر دارم از میان اهل بیت خودم مهاجرت کنم، زیرا در میان آنها گروهی نادان پیدا شده اند.»
حضرت فرمود: «از این تصمیم بگذر، خداوند به وسیله تو بلاها را از اهل بیت تو دفع می کند همانطور که اهل بغداد را به خاطر موسی بن جعفر (ع) از بلاها محافظت می کند.»
علی بن مسیب می گوید: خدمت حضرت رضا (ع) عرض کردم «محل من از شما دور است و به شما دسترسی ندارم، و در هر وقت نمی توانم خدمت شما برسم، مسائل دینی خود را از کدام شخص اخذ کنم؟»
فرمود: «از زکریا بن آدم قمی که دین و دنیایش محفوظ و مورد اطمینان است.»
راوی می گوید: «من برگشتم و هر چه احتیاج داشتم از وی سؤال می کردم.»

نوشته حضرت درباره زکریا
پس از وفات زکریا بن آدم، نوشته ای از حضرت ابی جعفر (ع) درباره او صادر شد: «متذکر شدم آنچه که جاری شد از قضای الهی در مردی که وفات نمود (یعنی زکریا) رحمةالله تعالی یوم ولد و یوم یموت و یوم یبعث حیا؛ رحمت کند خداوند او را در روز ولادت و روز وفات و روزی که زنده مبعوث می شود. به تحقیق که زندگی کرد در ایام حیاتش، عارف به حق و گویای به حق، صابر و محتسب در راه حق، قیام کننده به آنچه که واجب است برای خداوند و رسول او بر او، و درگذشت بدون اینکه عهدش را شکسته باشد و یا وظیفه را تبدیل داده باشد. پس خداوند پاداش و مزد نیت او را داده و به او پاداش تلاشش را بدهد.»
زکریا بن آدم در قم درگذشت و اکنون مرقدش در قبرستان شیخان قم زیارتگاه شیعیان است.