رابطه عمل و آرزو در زندگی

قرآن کریم می فرماید: «برای انسان جز به مقداری که سعی کرده و عمل نشان داده نیست.» اساس سعادت بشر در دنیا و آخرت عمل است و سعی و کوشش. جهان، جهان حرکت و تکاپو و فعالیت است، یک قطره و یک ذره بیکار نیست. ابر و باد و مه و خورشید و فلک و همه چیز دیگر همه در کار و گردش و فعالیتند، هر کدام در راه خود و مدار خود در حرکتند، انسان هم مثل همه موجودات دیگر مداری و خط سیری دارد و اگر بخواهد به سعادت نائل شود باید مدار خود را طی کند.
معمولا افرادی که از لحاظ روح و روان سالم و با نشاط اند و انحرافی پیدا نکرده اند کمتر به تخیل و به هم بافتن آرزوهای دور و دراز و نامعقول می پردازند، همیشه عملی فکر می کنند و عملی آرزو می کنند یعنی آرزوهای آنها در جهت همان مداری است که در زندگی دارند، روی بال و پر خیال نمی نشینند و آرزوی امور ناشدنی را نمی کنند، ولی افراد ضعیف که مبتلا به بیماری روانی هستند و نشاط عمل ندارند و در وجودشان همت و اراده ای موجود نیست بیشتر بر مرکب سریع السیر خیال سوار می شوند و با خیالات خود را سرگرم می سازند و کمتر به عمل و فعالیت توجه می کنند و به اصطلاح دینی مبتلا به طول امل می شوند و آرزوهای نامعقول می کنند، همان طوری که افراد ضعیف یک خاصیت دیگر هم دارند و آن اینکه زیاد آه و ناله می کشند، در فکر چاره و اصلاح کار خود نیستند.
مثل اینکه در وجود انسان یک مقدار معین نیروی مغزی و عضلانی وجود دارد که باید مصرف شود، این نیرو اگر در مغز به صورت خیالات واهی و آرزوهای دور و دراز مصرف شد دیگر موردی برای فکر صحیح باقی نمی ماند و اگر به صورت آه و ناله و پرحرفی مصرف شد زمینه ای برای عمل مفید و مثبت باقی نمی ماند و به همین دلیل است که مردان متفکر کمتر گرفتار خیالات واهی می شوند و مردمان مثبت و عملی و فعال کمتر حرف می زنند و آه و ناله و شکایت می نمایند.