روایات وارده در «مقام محمود» پیامبر اکرم

در «تفسیر عیاشی» از سماعة بن مهران از حضرت امام کاظم (ع) در تفسیر و بیان گفتار خداوند «عسی' أن یبعثک ربک مقاما محمودا؛ باشد که پروردگارت تو را به مقامی ستوده برساند» (اسرا/ 79) آورده است که مردم در موقف مدت چهل روز قیام دارند و به خورشید امر میشود که پیوسته بر بالای سر مردم پائین آید و به قدری مردم عرق می کنند که تا گریبانشان در عرق فرو می رود و به زمین امر می شود که از عرق مردم را هیچ در خود نپذیرد و به خود نگیرد. مردم به سراغ آدم می آیند او بر نوح (ع) دلالتشان می کند و نوح بر ابراهیم (ع) دلالتشان می کند و ابراهیم بر موسی (ع) دلالتشان می کند و موسی بر عیسی (ع) دلالتشان می کند و عیسی بر پیامبر اکرم (ص) دلالتشان می کند و می گوید: بروید به نزد محمد خاتم النبیین. محمد (ص) می گوید: من برای این کار هستم!
رسول خدا حرکت می کند تا به در بهشت می رسد و در را می کوبد. گفته میشود -در حالی که خداوند داناتر است- کیست؟! می گوید: من هستم، محمد! باز کنید! چون در بهشت را می گشایند، رو به پروردگار خود می کند و به سجده به رو به زمین می افتد، و سر خود را بلند نمی کند تا به او گفته میشود: سخن بگو و سؤال کن که داده خواهی شد و شفاعت کن که شفاعتت مقبول است! در این حال سر خود را بلند می کند و رو به پروردگار خود نموده و به رو به زمین در سجده می افتد. برای بار دوم به او همانچه سابقا گفته شده بود گفته میشود، پس سر خود را بلند می کند، و تا به جایی که کسانی را هم که در آتش سوخته شده اند شفاعت می نماید؛ و در روز قیامت در میان جمیع امتها وجیه تر از محمد (ص) نیست؛ و آن است گفتار خداوند تعالی: «عسی'أن یبعثک ربک مقاما محمودا» (المیزان فی تفسیرالقرآن ج13، ص191 و 192) و معنای اینکه شفاعت می کند کسانی را که در آتش سوخته شده اند، مراد بعض آنهاست و همانطور که خواهد آمد شفاعت رسول الله شامل غیر مخلدین در آتش خواهد شد؛ و چه بسیار از کسانی که مدتی در آتش بوده اند، به برکت شفاعتش نجات می یابند.
و در تفسیر «الدر المنثور» بخاری و ابن جریر و ابن مردویه، تخریج کرده اند که گفت: از رسول الله (ص) شنیدم که می گفت: خورشید در روز قیامت آنقدر پائین می آید که از حرارت نزدیکی آن، عرق بدن ها تا نیمه گوش ها می رسد و در این حال که مردم چنین گرفتارند، به آدم بوالبشر استغاثه می کنند، او می گوید: من اهل این کار نیستم! و پس از آن به نزد موسی می روند و او نیز همین را می گوید و سپس به نزد محمد (ص) می روند و او شفاعت می کند و خداوند بین خلایق حکم می کند، و رسول الله حرکت نموده، می آیند تا آنکه حلقه در بهشت را می گیرند و در آنوقت خداوند ایشان را به مقام محمود بر می انگیزاند.
و نیز در «الدر المنثور» ابن جریر و بیهقی در کتاب «شعب الایمان» از ابو هریره تخریج کرده اند که رسول الله (ص) گفته اند: «المقام المحمود الشفاعة؛ مقام محمود شفاعت است» و نیز در همین کتاب از ابن مردویه از سعد بن ابی وقاص تخریج کرده است که گفته است: «سئل رسول الله (ص) عن المقام المحمود، فقال: هو الشفاعة» (المیزان فی تفسیرالقرآن ج13، ص 191و 192)

منـابـع

کلیــد واژه هــا