تصور غلط از آیه هجرت
فارسی 2702 نمایش |قرآن در آیه هجرت مطلب را به شکلی ذکر کرده است که برای بعضی که به اصطلاح یکنوع تصوف های افراطی دارند، حتی سوء تفاهم به وجود آورده به این معنی که اصلا آیه را به طور دیگری معنی کرده اند. آیه می گوید: هر کس که از خانه خودش بیرون رود در حالی که به سوی خدا و پیامبرش کوچ کرده است... می گویند درست است که مبدأ را خانه خودش ذکر می کند ولی مقصد را خدا و پیامبر ذکر می نماید واین مربوط به قلب انسان است، مربوط به اخلاق انسان است.
به سوی خدا مسافرت کردن یعنی سیر و سلوک قلبی و معنوی داشتن، مراتب اخلاص را طی کردن، به مقامات قرب بالا رفتن. به مقامات قرب بالا رفتن احتیاجی به این ندارد که انسان خانه و لانه اش را رها کند.
انسان می تواند زیر کرسی بنشیند و در عین حال نفس خودش را تهذیب و تصفیه بکند و خودش را خالص نماید تا تقرب به ذات خدا پیدا کند، نماز بخواند، روزه بگیرد، دعا بخواند کارهایی بکند که موجب تقرب به خداست. می گویند غایت این سیر خداست، به سوی خدا بالا رفتن. گفت:
سلوک راه عشق از خود رهایی است *** نه طی منزل و قطع مسافات
پس مقصود از اینکه قرآن می گوید هر کسی از خانه خودش خارج بشود مهاجر به خدا و پیغمبر، مقصود از این خانه خود، خانه نفس است یعنی هر کس از خودی خارج بشود، از منیت خارج بشود، از انانیت خارج بشود، هجرت به سوی خدا بکند، اجرش بر خداست.
ولی این، البته غلط است، درست نیست. قرآن در این آیه هر دو هجرت را ذکر کرده. اعجاز بیان قرآن این است که ابتدا را خانه ذکر می کند، همین خانه را نه خانه نفس را، همین لانه را، همین خانه گلی که انسان در آن زندگی می کند.
ولی قرآن می گوید این کسی که می خواهی از خانه ای به خانه دیگر هجرت بکنی، آقایی که می خواهی از شهری به شهر دیگر هجرت بکنی به نام اینکه برای ایمانم هجرت می کنم، آقایی که حتی از کشوری به کشور دیگر هجرت می کنی حسابش را باید داشته باشی که در عین اینکه از جایی به جایی از مکانی به مکانی می روی، هدف چیست از این هجرت و کوچ کردن؟ هدف فقط و فقط باید خدا باشد و بس.
اگر هدف خدا نباشد، اگر از این سر دنیا هم بروی به آن سر دنیا. اگر تمام خانمان را هم رها بکنی، زن و بچه و پدر و مادر و برادر و لباس ها را هم رها بکنی، لخت و عور بروی، یک شاهی ارزش ندارد. این بود که پیامبر اکرم فرمود: «من کانت هجرته الی الله و رسوله فهجرته الی الله و رسوله و من کانت هجرته الی مال یصیبه ام امرئة یصیبها فهجرته الی ما هاجر الیه؛ من مهاجر می خواهم اما مهاجر مخلص. من فقط دنبال این نیستم که عده ای از مکه یا شهرهای دیگر بیاند به دارالهجره که مدینه است. من می خواهم این کارشان لله وفی الله باشد. اگر لله و فی الله نباشد ارزشی ندارد.
منـابـع
مرتضی مطهری- آزادي معنوي- صفحه 162-161
کلیــد واژه هــا
0 نظر اشتراک گذاری ارسال چاپ پرسش در مورد این مطلب افزودن به علاقه مندی ها