تفسیر آیه مبارکه نور

این کتاب یکی از آثار و تألیفات صدرالدین شیرازی (ملاصدرا) است. این کتاب تفسیری است به زبان عربی ذیل عنوان های «فصل، لمعه، هدایه، تنبیه» که به روش خاص ملاصدرا در شرح آیه نور «الله نور السموات و الارض» نگارش یافته است. در این کتاب، تأویلی از ابن سینا و شرحی از خواجه نصیرالدین طوسی آورده شده است.

زندگینامه صدرالدین شیرازی (ملاصدرا):
محمد بن ابراهیم شیرازی ملقب به صدرالدین و مشهور به ملاصدرا یا صدرالمتالهین در حدود سال 979 یا 980 هجری قمری در شهر شیراز متولد شد. پدرش ابراهیم بن یحیی قوامی یکی از وزرای دولت صفویه و مردی با نفوذ و ثروتمند بود که با نهایت کوشش به تربیت و تعلیم یگانه پسر خود کمر همت بست. زندگانی ملاصدرا را می توان به سه دوره تقسیم نمود: 1- دوره طلبگی و تلمذ و بحث و مطالعه کتب قدما و آرای حکما در شیراز و اصفهان. در این دوره وی به تتبع و تفحص آرای فلاسفه و کلام و فلاسفه مشائی و اشراقی اشتغال داشت. 2- مرحله تهذیب نفس و ریاضت و مکاشفه در روستای کهک (در نزدیکی قم) که نهایتا به کشف حقایق ربانی و علوم الهی منجر گردید. 3- مرحله تألیف و تدریس در شیراز در مدرسه ای که الله وردی خان، والی فارس بنا نهاده بود. طی این دوره ملاصدرا تقریبا تمام آثار خود را تألیف کرد. ملاصدرا حکمت الهی و فلسفه اسلامی را وارد مرحله جدید کرد، وی در آنچه علم اعلی یا علم کلی یا فلسفه اولی با حکمت الهی خوانده می شود و تنها همین بخش است که به حقیقت، فلسفه است و فلسفه حقیقی خوانده می شود، مقام فلاسفه پیش را تحت شعاع قرار داد، اصول و مبانی اولیه این فن را تغییر داد و آن را بر اصولی خلل ناپذیر استوار کرد. آخوند تا پایان عمر در شیراز به تألیف و تدریس پرداخت و در این ایام هفت بار پای پیاده به مکه سفر کرد که در بازگشت از هفتمین سفر، در بصره در سال 1050 هجری قمری درگذشت.
اساتید: شیخ بهاءالدین عاملی مشهور به شیخ بهایی، میرداماد، میرابوالقاسم فندرسکی عارف و زاهد و ریاضی دان بی همتای آن عصر و...
شاگردان: ملاصدرا شاگردان بسیاری را تربیت کرد اما از مشهورترین آنها: ملامحسن فیض کاشانی و مولا عبدالرزاق لاهیجی بودند که هر دو علاوه بر داشتن سمت شاگردی، داماد وی نیز بودند.
آثار: الحکمة المتعالیه (اسفار اربعه)، شرح الهدایة، المبدا و المعاد، حدوث العالم، المشاعر، شرح شفا، الشواهد الربوبیه، اجوبة المسائل، تفاسیر بعضی از سوره های قرآن کریم و...

ساختاربندی کتاب:
این کتاب شامل مقدمه مترجم و مقدمه کتاب که در تحقیق معنی نور است و همچنین شامل چندین فصل به شرح زیر است:
- فصل در معنی اضافه نور بر آسمان ها و زمین
- فصل در فرموده حق تعالی که صفت نور او به چراغ دانی ماند.
- فصل در فرموده حق تعالی افروخته از درخت مبارک زیتون
- فصل، تقدیسی در تأویل آیه نور در عالم انسانی و همچنین در عالم آفاق و انس
- فصل، تأویلی دیگر از ابن سینا و شرحی از خواجه نصیرالدین طوسی
- فصل در فرموده حق تعالی: هر که را خدا خواهد به نور خود هدایت کند و آن نور، نور محمدی است که...
- فصل در شرح ماهیت انسان کامل و عالم صغیر
- و...
این کتاب در سال 1362 توسط انتشارات مولی در تهران به چاپ رسیده و منتشر گردیده است. ترجمه و تصحیح کتاب به عهده محمد خواجوی بوده است.

Sources

Keywords