معادشناسی

این کتاب که یکی از آثار ارزشمند علامه طهرانی است، شامل 75 مجلس در کیفیت سیر و حرکت انسان در دنیا و عالم غرور و نحوه تبدل نشأه غرور به عالم حقایق و واقعیات و ارتحال او به سوی خدا و غایة الغایات می باشد. این مجموعه شامل 10 مجلد بوده که همگی آن به طبع رسیده و در آن مباحثی همچون: عالم صورت و برزخ و نحوه ارتباط ارواح در آنجا با این عوالم- کیفیت خلقت فرشتگان و وظایف آنها- نفخ صور و مردن تمام موجودات و سپس زنده شدن همه آنها و قیام انسان در پیشگاه حضرت احدیت- عالم حشر و نشر و حساب و کتاب و جزا و عرض و سؤال و میزان و صراط و شفاعت و اعراف و بهشت و دوزخ- با استفاده از آیات قرآن و اخبار معصومین و ادله عقلیه و فلسفیه و مطالب ذوقیه و عرفانیه به نحو اوفی و اوفر مطرح گشته است.

معرفی اجمالی نویسنده:
علامه آیت الله حاج سید محمد حسین حسینی طهرانی، عالم، فقیه، عارف بزرگ قرن معاصر (پانزدهم هجری قمری) فرزند آیت الله حاج سید محمد صادق طهرانی، که در 24 محرم سال 1345 هـ ق، در تهران به دنیا آمد. دوران کودکی را تحت تربیت پدر بزرگوارش بود و تحصیلات ابتدایی مدرسه و بعد دوره آموزش متوسطه را در رشته مکانیک و ماشین سازی به اتمام رساند. سپس به دلیل علاقه به دروس دین، علوم "حوزوی" را انتخاب و در سن 19 سالگی (بعد از پوشیدن لباس روحانیت) به شهر قم عزیمت کرد. در همان سال های نخست، جزو اولین شاگردان مرحوم علامه طباطبائی (صاحب تفسیر گرانقدر "المیزان") شد و در درس تفسیر و حکمت و عرفان عملی از خواص یاران ایشان گردید. مدت 7 سال در سطوح مختلف علمی از اساتید بزرگ بهره ها برد و آنگاه برای تکمیل علوم خود، در سن 26 سالگی به عراق رفت و در شهر نجف اشرف ساکن شد. دروس فقه و اصول و حدیث و رجال را در محضر علمای اعلام چون آیت الله حاج شیخ حسین حلی، سید ابوالقاسم خویی، سید محمد شاهرودی و آقا بزرگ تهرانی، کسب فیض کرد. در همین ایام، بنا به نظر و توصیه علامه طباطبائی، در مسائل سلوکی و عرفانی، به موانست و مراوده آیت الله حاج شیخ عباس قوچانی وصی مرحوم قاضی و آیت الله حاج سید جمال الدین گلپایگانی پرداخت و در ادامه راه، با آیت الله حاج شیخ محمدجواد انصاری همدانی، آشنا شده و نهایتا به حضور عارف بزرگ مرحوم حاج سیدهاشم موسی حداد رسید. در تثبیت پایه های عرفان عملی خود، مجاهده ها و زحمات زیادی کشید و از فیوضات امیرالمومنین علی (ع) و عنایات حضرت سیدالشهداء (ع)، دائما بهره مند بود. سال 1377 هـ ق، در سن 33 سالگی، بعد از اتمام تحصیلات عالیه و رسیدن به فضائل ظاهری و کمالات باطنی، به خاطر ادای تکلیف و ترویج و گسترش علم و دین، به تهران برگشت. بعد از رحلت آیت الله بروجردی و تحرکات طاغوتی حکومت پهلوی، رهبر فقید انقلاب (آیت الله خمینی) را همراهی و فعالیتی مؤثر داشت. علامه بزرگوار پس از 23 سال تلاش و سکونت در تهران، سال 1400 هـ ق، به شهر مشهد هجرت و پانزده سال آخر عمر خود را آنجا گذراند. وی در سال 1416 هـ ق، در ماه صفر، در همان جا رحلت فرمود.

ساختاربندی کتاب:
جلد اول:
مجلس 1: حقایق و اعتباریات
مجلس 2: زندگی موقت و حیات جاودان
مجلس 3: سبب ترس از مرگ
مجلس 4: عمر، بهترین سرمایه تکامل و تعالی
مجلس 5: مجانست خواب و مرگ
مجلس 6: عمل فرشتگان قبض ارواح و ملک الموت عین عمل خداست
مجلس 7: قبض روح و مشاهدات در حال مردن با باطن است.
جلد دوم:
مجلس 8: رستگاری در ایمان به خداست اختیارا و پیروی از احکام دین تعبدا
مجلس 9: اولیاء خدا ترس و اندوه و سکرات مرگ را ندارند
مجلس 10: الحاق مؤمنان به اولیای خدا و منکران به اولیای شیطان
مجلس 11: تمایزات عالم طبع و عالم مثال و عالم قیامت
مجلس 12: تمایزات عالم طبع و عالم برزخ و عالم قیامت
مجلس 13: در برزخ دو راهی سعادت و شقاوت یکسره می گردد
مجلس 14: جلوه انسان در عالم برزخ یا صورت ملکوتی اوست
جلد سوم:
مجلس 15: تلازم مشاهده موجودات مثالیه و نسیان عالم کثرت
مجلس 16: امید عفو برای مستضعفینی که راه وصول به حقایق را ندارند
مجلس 17: کیفیت ارتباط عالم برزخ با عالم طبع و قبر
مجلس18: ارتباط ارواح با اهل دنیا
مجلس 19: قرین بودن ملکوت برزخی انسان با او در برزخ
جلد چهارم:
مجلس 20: علایم پیدایش قیامت
مجلس 21: علایم قیامت
مجلس 22: نفخ صور و زنده شدن مردگان
مجلس23: مراد از زنده شدگان به صور و افراد مورد استثناء
مجلس 24: کسانی که در اثر نفخ صور نمی میرند مخلصین هستند
مجلس 25: انبیاء و ائمه متحقق به اسماء الله الحسنی هستند
مجلس 26: معنای وجه الله و وجه موجودات
جلد پنجم:
مجلس 27: در طلیعه قیامت، موجودات، با ربط خود به خدا ظهور دارند
مجلس28: خفاء جنبه وجه الخلقی و ظهور جنبه وجه اللهی در قیامت
مجلس 29: معاد بازگشت به خدا و شهود وجه الله است
مجلس30: قیامت در عرض عالم نیست، بلکه بر آن احاطه دارد
مجلس31: قیامت عالم نور و اشراق و بروز حقایق است
مجلس32: در قیامت، در عین نور و اشراق، کفار محجوبند
مجلس 33: قیام انسان در پیشگاه خداوند عزوجل
مجلس 34: رد طبیعیون معاد را مبتنی بر اصول علمیه نیست.
جلد ششم:
مجلس 35: معاد حتمی است و زنده شدن به واسطه اسم المحیی است
مجلس36: بارش باران حیات، برای حیات مردگان
مجلس37: شیئیت اشیاء به صورت آنهاست نه به ماده
مجلس38: در دفع شبهات وارده بر معاد جسمانی
مجلس 39: دفع شبهه معاد جسمانی و بیان حق
مجلس40: معاد جسمانی عنصری و عالم عرض و حشر تمام موجودات
مجلس41: در تطایر کتب و کیفیت نامه ی اعمال.
جلد هفتم:
مجلس42: نامه عمل و وصول آن از راست یا چپ
مجلس43: امام مبین و کتاب تکوین و نسخه نامه عمل
مجلس44: گواهی بر اعمال و گواهان و شرایط آنها
مجلس45: شرط شهادت، احاطه علمیه بر پنهانی هاست
مجلس46: شهادت ملائکه بر انسان در روز قیامت
مجلس47: شهادت اعضاء و جوارح در قیامت
مجلس48: شهادت زمان و مکان در قیامت
مجلس49: شهادت اعمال و قرآن در قیامت
مجلس50: معنای شهادت قرآن و بقیه اعمال در قیامت.
جلد هشتم:
مجلس51: در صراط و معنای آن در روز قیامت
مجلس52: در حقیقت صراط و انحصار مصداق اعلای آن به امیرالمؤمنین علی (ع)
مجلس53: صراط جهنم و راه به سوی بهشت
مجلس54: حقیقت میزان اعمال در روز قیامت
مجلس55: میزان عمل، پیغمبران و امامان هستند
مجلس56: در کیفیت حساب روز قیامت
مجلس57: اختلاف طبقات مردم در آسانی حساب
مجلس58: عمومیت سؤال و حساب برای تمام مردم.
جلد نهم:
مجلس 59: عمومیت معاد برای تمام موجودات زمین و آسمان
مجلس 60: شفاعت و مسائل کلی آن
مجلس 61: شفاعت کنندگان در روز قیامت
مجلس 62: اصناف شفیعان در روز قیامت
مجلس63: کسانی که مورد شفاعت واقع می شوند
مجلس64: حقیقت شفاعت و ثبوت آن
مجلس 65: منبر وسیله و لوای حمد، از آن رسول الله و آل اوست
مجلس66: ساقی حوض کوثر و نهرهای بهشت
جلد دهم:
مجلس67: اعراف و اهل آن
مجلس68: بهشت و تعیین محل آن
مجلس69: بهشت محل پاکان است
مجلس70: مراتب بهشت و نعمت های آن
مجلس71: جهنم و مبدأ پیدایش آن
مجلس72: اهل جهنم و درکات آن
مجلس73: خصوصیات و آثار جهنم
مجلس74: حقیقت جهنم، حجاب و بعد از رحمت خداست
مجلس75: خلود و به طور جاودان زیستن در بهشت و جهنم

Sources

Keywords