کلیت داشتن سنن الهی حاکم بر اجتماع از نظر قرآن

قرآن کریم تصریح می کند که امت ها و جامعه ها از آن جهت که امت و جامعه اند (نه صرفا افراد جامعه ها)، سنت ها و قانون ها و اعتلاها و انحطاط ها بر طبق آن سنت ها و قانون ها دارند. سرنوشت مشترک داشتن به معنی سنت داشتن جامعه است.
در آیات 4 تا 8 سوره اسراء درباره قوم بنی اسرائیل می فرماید: «و قضینا الی بنی اسرائیل فی الکتاب لتفسدن فی الارض مرتین و لتعلن علوا کبیرا* فاذا جاء وعد اولیهما بعثنا علیکم عبادا لنا اولی بأس شدید فجاسوا خلال الدیار وکان وعدا مفعولا* ثم رددنا لکم الکره علیهم و امددناکم بأموال و بنین و جعلناکم أکثر نفیرا* ان أحسنتم أحسنتم لانفسکم وان أساتم فلها، فاذا جاء وعد الاخره لیسوءوا وجوهکم و لیدخلوا المسجد کما دخلوه أول مره و لیتبروا ما علوا تتبیرا* عسی ربکم أن یرحمکم و ان عدتم عدنا و جعلنا جهنم للکافرین حصیرا»؛ «در آن کتاب (یکی از کتب آسمانی) به بنی اسرائیل حکم کردیم که شما دو نوبت در زمین فساد و سرکشی بزرگ خواهید کرد. هنگامی که وقت انتقام شما از سرکشی اولی برسد بندگانی نیرومند و جنگاور علیه شما بر می انگیزیم تا آنجا که در درون خانه های شما نفوذ کنند و این وعده حتما عملی خواهد شد. آنگاه شما را (در اثر پشیمانی از بدکاری و بازگشت به راه راست) بر آنها تسلط بخشیم و با ثروت ها و نفرات مدد کنیم و شما را از نظر عده بر آنها فزونی دهیم. (به طور کلی) اگر نیکی کنید به خود نیکی کرده اید و اگر بدی کنید به خود کرده اید (یعنی سنت و قانون ما ثابت و لا یتغیر است، که در شرایطی به مردمی قوت و قدرت و عزت و استقلال می دهیم و در شرایطی آنها را زبون و ذلیل دیگران می سازیم).
و آنگاه که نوبت انتقام دیگر از شما (در اثر بازگشت دیگر شما به فساد و تباهی) برسد (بندگان دیگری قوی و جنگاور بر شما مسلط می کنیم) تا چهره های شما را دژم نمایند و مانند نوبت اول داخل مسجد گردند و تا بر هر چه تسلط یابند به سختی نابود سازند. امید است باز هم خداوند (اگر به راه راست باز گردید) رحمت خود را شامل حال شما گرداند و اگر شما بار دیگر به فساد باز گردید ما به عقوبت و تسلط دشمن بر شما باز می گردیم. جمله اخیر: «و ان عدتم عدنا»؛ هر چه به تباهی باز گردید ما به زبون ساختن شما به دست دشمن باز می گردیم. با توجه به اینکه مخاطب، قوم و امت است نه فرد، کلیت و سنت بودن قوانین حاکم بر جامعه ها را می رساند.

Sources

Keywords