دیدگاه مارکسیست ها در خصوص ماهیت بعثت انبیاء

به نظر این اندیشه ماهیت جنبش پیامبران در قرآن کریم و جهت‏گیری اجتماعی آنها زیربنایی‏ است نه روبنایی. از قرآن استنباط می‏شود که هدف بعثت و رسالت‏ پیامبران، اقامه عدل و قسط و برقراری برابری و مساوات اجتماعی و درهم‏ فرو ریختن دیوارها و فاصله ‏های طبقاتی است. پیامبران همواره از زیربنا که هدف بعثتشان بوده است به روبنا رسیده اند نه از روبنا به زیربنا. روبناها یعنی عقیده‏ ها، ایمانها، اصلاح اخلاقها و رفتارها هدف دوم‏ پیامبران بوده که آنها را پس از اصلاح زیربنا جستجو می‏کرده ‏اند.
مثالی برای تأیید این نظریه این است که پیغمبر اکرم فرمود: «من لامعاش له لامعاد له؛ آنکه معاش و زندگی مادی ندارد، معاد که محصول زندگی معنوی است ندارد». این جمله تقدم معاش بر معاد و تقدم زندگی مادی بر زندگی معنوی و وابستگی زندگی معنوی را به عنوان روبنا به زندگی مادی به عنوان زیربنا می‏رساند. همچنین پیغمبر فرمود: «اللهم بارک لنا فی الخبز، لو لاالخبز ماتصدقنا و لاصلینا؛ خدایا به ما در امر نان برکت ده، که اگر نان نبود نه زکات بود و نه‏ نماز».
این جمله نیز وابستگی و روبنایی معنویت را نسبت به مادیت می‏رساند. اینکه اکنون اکثریت مردم می‏پندارند که پیامبران تنها فعالیت روبنایی‏ داشته‏ اند و درصدد مؤمن ساختن مردم و اصلاح عقیده و اخلاق و رفتار آنها بوده‏ و کاری به زیربنا نداشته ‏اند، و یا کارهای زیربنایی برای آنها در درجه‏ دوم اهمیت قرار داشته است، و یا می‏خواسته ‏اند که مردم مؤمن و معتقد شوند و فکر می‏کرده ‏اند وقتی که مردم مؤمن و معتقد شدند خود به خود همه‏ کارها روبه راه می‏شود، عدالت و مساوات برقرار می‏گردد و استثمارگران به‏ پای خود می‏آیند و با دست خود حقوق محرومان و مستضعفان را به آنها می‏دهند، و خلاصه اینکه پیامبران با سلاح عقیده و ایمان همه هدفهای خود را پیش‏ برده ‏اند و پیروان آنها نیز باید از همین راه بروند، نیرنگ و فریبی است‏ که طبقه استثمارگر و روحانیت وابسته به آن برای بی‏ اثر کردن تعلیمات پیامبران ساخته و پرداخته و به جامعه تحمیل کرده اند تا حدی که مورد قبول اکثریت قریب به اتفاق مردم واقع شده است. و به قول مارکس «آنان که کالای مادی صادر می کنند قادرند کالای فکری هم برای جامعه صادر کنند. آنان که فرمانروای مادی جامعه اند فرمانروای معنوی و صاحب سلطه بر اندیشه جامعه نیز می باشند».
متد و روش کار پیامبران برعکس این بوده که اکنون اکثریت تصور می کنند. پیامبران اول جامعه را از شرک اجتماعی، تبعیض اجتماعی، استضعافگری و استصعاف شدگی که ریشه شرک اعتقادی و اخلاقی و رفتاری هست نجات بخشیده و بعد به توحید اعتقادی و تقوای اخلاقی و عملی رسیده اند.

Sources

Keywords