الاقبال

کتابی است به زبان عربی، نویسنده آن سیدالطائفه، رضی الدین ابی القاسم علی بن موسی حسینی داودی حلی معروف به "سیدبن طاووس" است. ایشان از اعاظم علما و محدثان شیعه که بین سالهای 589 تا 664 هجری قمری زندگی می کرد. این عالم بزرگ، دائرة المعارف بزرگی دارد که در چند جزء است و هر جزء آن نام خاصی دارد. کتاب الاقبال نام مجلد هشتم و نهم این دائرة المعارف است که اعمال یازده ماه از سال قمری در آن تحریر شده و اعمال و ادعیه ماه مبارک رمضان هم که در یک جلد دیگر اختصاص دارد. هر سه جلد در این کتاب به چاپ رسیده است.
سیدبن طاوس کتاب خود را در سال 650 قمری تألیف کرد. اما در آخر ماه محرم سال 656 قمری، فصلی به آن اضافه کرد که در آن فصل انقراض دولت بنی عباس را ذکر میکند، چون او همزمان با آن دولت بود. ایشان در چند سال بعد هم «حدیث الملاحم» را به آن اضافه می کند. کتاب اقبال از بزرگترین کتب و منابع مهم ادعیه شیعیان است که از دیرباز مورد توجه خاص و عام بود و اکثر کسانی که بعد از او، در این فن کتابی تألیف کرده اند، از این کتاب بهره گرفته اند. جمعی از علمای امامیه آن را تلخیص نموده و استدراک بر آن دارند و یا به فارسی ترجمه کرده اند، مانند سید میر عبدالباقی خاتون آبادی و ملامحمدصالح برغانی. چاپ اول و دوم این کتاب سنگی بوده و چاپ سوم به طریق افست توسط دارالکتب الاسلامیه تهران در سال 1349 شمسی انجام شده است.
کتاب الاقبال در عصر صفویه چندین بار ترجمه شده که یکبار توسط ملامحمدتقی مجلسی اول که متوفی 1070 قمری است، انجام گرفت. یکبار هم بعد از وفات شاه عباس توسط یکی از علمای آن زمان ترجمه شد که مترجم در مقدمه کتابش تصریح کرده که این کتاب اقبال، به دستور دختر شاه عباس آغابیگم ترجمه شده است.

Sources

Keywords