بهداشت و نظافت بدن در احادیث

اسلام به نظافت خیلی اهمیت داده است، پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله وسلم  فرمود: "النظافه تدع الی الایمان"، «نظافت به ایمان دعوت می کند.» و این خود بزرگترین تمجید از نظافت و پاکیزگی است. وضوهای واجب و مستحب در شبانه روز، غسل های واجب و یا مستحب برای مردان و زنان، بهترین وسیله برای رفع عرق و کثافات سطحی بدن می باشد، با توجه به اینکه در موقع غسل و وضو باید آب به ظاهر بدن برسد و بشره از چربی و کثافات پوشیده نباشد. معلوم می شود تمیز و نظیف بودن بدن به طور ضمنی لازم است و راجع به حمام و استحمام سفارش های مکرری رسیده است.

در روایتی آمده است «حمام  یک روز در میان مایه سلامتی انسان است».
علی (ع) فرمود: «حمام چه خانه خوبی است، هم آتش جهنم را به یاد می اندازد و هم کثافات را برطرف می کند.» از این ها گذشته راجع به اعضای بدن از موی سر گرفته تا ناخن پاها دستورات جامع و دقیقی صادر کرده است.
پیامبر گرامی صلی الله علیه و آله وسلم درباره بهداشت دهان و دندان می فرماید: «اگر ترس از مشقت نبود، مسواک را در موقع هر نماز واجب می کردم.» در جای دیگر می فرماید: «جبرئیل پیوسته به مسواک توصیه می کرد تا آنجا که تصور کردم که آن را از واجبات خواهد شمرد»، و در روایات دیگر پیامبر گرامی صلی الله علیه و آله وسلم به علی تاکید می کند که: «با هر وضو مسواک کن».
درباره نظافت لباس، نخستین سوره ای که به پیامبر اکرم نازل شد، سوره مبارکه «مدثر»  می باشد. در آیه چهارم همین سوره امر به پاکیزه نمودن لباس می کند می فرماید: «و ثیابک فطهر». پاکی لباس در موقع نماز به معنای خاص فقهی واجب است ولی به طور کلی پاکیزگی از کثافات و نجاسات در همه حال وظیفه دینی هر فرد مسلمان است.
پیامبر اکرم فرمود: «هرکس لباس می پوشد باید آن را نظیف کند».
امیر مومنان علی (ع) فرمود: «شستن لباس غم و غصه را برطرف می کند و باعث قبولی نماز می شود.»
درباره نظافت ظروف غذا، دستورات چندی داده است. امام صادق (ع) فرمود: «ظروف  خود را بدون پوشش نگذارید زیرا که شیطان وقتی ظرف پوشیده نباشد، آب دهان بر آن می اندازد و آنچه بخواهد برمی دارد و همچنین آب خوردن از محل شکستگی ظرف و یا دسته آن که جایگاه شیطان ( میکرب) است، منع شده است.
راجع به نظافت داخل خانه، پیامبر گرامی صلی الله علیه و آله وسلم فرمود: «زباله و کثافات را در داخل خانه جا ندهید، آنچه را که در شب جمع می شود روز خارج سازید زیرا که زباله جایگاه شیطان است.»
امیر مومنان (ع) فرمود: «خانه خود را از تار عنکبوت پاک کنید زیرا در این صورت موجب تنگدستی خواهد شد.» امام (ع) در این روایت نتیجه را بیان کرده است به این معنی کسی که بهداشت و نظافت را مراعات نکند، مریض می شود، هرچه مال داشته باشد، خرج دوا و درمان می کند، قهرا فقیر و تنگدست می گردد. باز امیر مومنان (ع) فرمود: «رسول گرامی فرمود دستمال گوشت را در اطاق خود جا ندهید که آن خوابگاه شیطان (میکرب)  است و خاک و خاکروبه را پشت در اطاق یا در خانه نریزید که آن پناهگاه شیطان است.»
امام صادق (ع) فرمود: «شستن ظروف و پاکیزه کردن خانه مایه گسترش روزی است.»

Sources

Keywords