کتاب رساله نجاة العباد

کتاب نجاة العباد از آثار بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران آیت الله العظمی امام خمینی می باشد. این کتاب اولین رساله عملیه فارسی حضرت امام خمینی می باشد که در اوان مرجعیت ایشان جمع آوری گردیده است. کتاب فوق یک رساله عملیه است که بر طبق فتوای امام در رابطه با مسائل و احکام الهی تنظیم شده است. این رساله در بیشتر موارد ترجمه کتاب "وسیله النجاة" و در برخی مسائل برگرفته از کتاب "عروة الوثقی" است که با توجه به حواشی مرحوم امام بر این دو کتاب یا استفاده از نظرات شفاهی معظم له تنظیم گردیده است. اگر چه پس از ارتحال حضرت آیت الله بروجردی و با در دسترس قرار گرفتن رساله توضیح المسائل حضرت امام این اثر به دست فراموشی سپرده شده اما مراجعه به آن از لحاظ علمی در موارد بسیاری مفید است. بایستی خاطرنشان کرد که این رساله در راستای جمع آوری و حفظ آثار علمی حضرت امام خمینی به چاپ رسیده و فتاوی موجود در آن آخرین نظرات معظم نمی باشد به همین جهت موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی اقدام به احیا و نشر این رساله که بسیاری از خواص شاگردان معظم نیز از وجود آن آگاه نبودند و نسخ معدودی از آن باقی مانده نموده است.

معرفی اجمالی نویسنده
آیة الله حاج سید روح الله مصطفوی، مشهور به امام خمینی، فقیه، مرجع تقلید، نویسنده، مبارز و رهبر انقلاب و بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران که در 20 جمادی الثانی سال 1320 برابر با 1281 ش روز تولد حضرت زهرا (س)، در خمین (ایران) به دنیا آمد. در 4 ماهگی پدرش سید مصطفی را از دست داد، دوران کودکی به مکتب خانه در خمین رفته و بعد در سن طلبگی ادبیات فارسی ابتدایی و حساب و هیئت و بعد دروس مقدمات را خواند. در 15 سالگی به علت شیوع وبا، مادرش نیز از دنیا رفت. 19 ساله بود که به دلیل نبودن مدرسه در خمین، برای ادامه تحصیل به اراک رفته و در حوزه درس آیة الله حاج شیخ عبدالکریم حائری یزدی، دروس منطق، مطول، لمعه و ادبیات عرب را خواند. سال 1340 هـ ق برابر با 1301 ش، آیة الله حائری به اصرار علمای قم، به آنجا رفته و حوزه قم را تأسیس کردند و بسیاری از طلاب، از جمله سید روح الله نیز 4 ماه بعد به قم رفت.
بعد از چهار سال دوره درسهای سطح، سال 1344 ق، به مدت یازده سال نزد حاج شیخ، درس فقه و اصول خوانده و همزمان دروس فلسفه و تمام منظومه ملاهادی سبزواری را در مدت 4 سال فرا گرفت و در ضمن، تدریس منظومه را شروع کرد و سال 1313 ش، به درجه اجتهاد نائل شد. روح عرفانی در ایشان از سال 1307 در سنین 26 یا 27 سالگی و مراحل سیر و سلوک او در خدمت مرحوم آیة الله محمدعلی شاه آبادی بودند. از اساتید دیگر ایشان، آیة الله رفیعی قزوینی بودند. حدود 20 سال، ایشان به تدریس و تالیف پرداخته و در عین حال با تلاش و جدیتی که داشت، مسائل سیاسی مملکت را دنبال و با شخصیت هایی چون مرحوم مدرس، ملاقات هایی نمود. آغاز فعالیت سیاسی آقا روح الله را باید از شهریور 1320 ش، زمانی که شعله های جنگ جهانی دوم به ایران کشیده شد، حساب کرد و فعالیت سیاسی انقلابی وی، سال 1314 ش بعد از جنگ جهانی دوم و به قدرت رسیدن "کندی" بروز کرد و بعد قیام سال 42 و زد و خورد در مدرسه فیضیه قم و سخنرانی وی در آنجا بر علیه شاه وقت (محمدرضا پهلوی) و اسرائیل و نهایتا دستگیری او به بعد از چند ماه، به اصرار مردم و علما، آزاد شده و سپس در آبان سال1343 ش به ترکیه تبعید شدند.
در مهر ماه 1344 ش، از ترکیه به عراق فرستاده شد. هر چند سالها به ظاهر در عراق و در سکوت و آرامش به سر می برد ولی هیچگاه از مبارزه بر علیه طاغوت و رژیم ستمشاهی و اسرائیل و دشمنان اسلام، دست برنداشت تا اینکه سال 1357 ش، به دنبال مبارزات مردم ایران با محمدرضا شاه پهلوی و حکومت او و در نهایت سقوط شاه و دولتش، این بزرگمرد تاریخ، در دی ماه 1357 ش به ایران برگشت و به عنوان رهبر بزرگ انقلاب و مؤسس جمهوری اسلامی ایران، یازده سال، انقلاب را رهبری و 13 خرداد 1368 ش، در سن 87 سالگی دار فانی را وداع کرد.

ساختار بندی کتاب:
این کتاب شامل عناوین زیر می باشد:
احکام تقلید، احکام طهارت، احکام آبها، احکام تخلی، احکام وضو، غسلهای واجب، احکام جنابت، احکام غسل، احکام حیض، احکام محتضر، احکام کفن میت، آداب حنوط و جریدتین، احکام نماز میت، احکام دفن میت، غسلهای مستحب، تیمم، نجاسات، مطهرات، احکام ظرفها، احکام نماز، افعال نماز، احکام جماعت، احکام روزه، راه ثابت شدن اول ماه، روزه های مستحب، اعتکاف در مسجد، احکام زکات، احکام خمس، کتاب حج، معاملات محرمه، احکام خرید و فروش، در بعض احکام شفعه، احکام صلح، اجاره، جعاله، عاریه، ودیعه، مضاربه، شرکت، مزارعه، مساقات.
کتاب دین و قرض، کتاب رهن، کتاب حجر، کتاب ضمان، کتاب حواله و کفالت، کتاب وکالت، کتاب هبه، کتاب وقف، کتاب وصیت، کتاب نذر و قسم، کفارات، احکام کشتار، کتاب اطعمه و اشربه، غضب، احیا اموات، لقطه، کتاب نکاح، طلاق، کتاب خلق و مبارات.

Sources

Keywords