تولی و تبری فرشتگان در قرآن

از جمله اوصاف عملی فرشتگان «تولی و تبری» است. در آیه 4 سوره تحریم خداوند میفرماید: «فأن الله هو مولاه و جبرئیل و صالح المؤمنین و الملائکة بعد ذلک ظهیر؛ در حقیقت خدا خود سرپرست اوست و جبرئیل و صالح مؤمنان [نیز یاور اویند] و گذشته از این فرشتگان [هم] پشتیبان [او] خواهند بود.». در این آیه چه روی صالح المؤمنین وقف بشود و چه وقف نشود یک معنای جامعی از این آیه استفاده میشود و آن این است که وجود مبارک پیامبر «ص» تحت ولایت ذات اقدس اله است و صالحین از مؤمنین اولیای او هستند، فرشتگان نیز مظاهر و پشتیبان و پشتوانه ی اویند.
در جایی دیگر خدای سبحان در هنگام درود فرستادن، فرشتگان را به عنوان اهدا کنندگان صلوت بر رسول اکرم معرفی می کند و می فرماید: «ان الله و ملائکته یصلون علی النبی؛ خدا و فرشتگانش بر پیامبر درود می فرستند.» آنگاه می فرماید: «یا ایها الذین آمنوا صلوا علیه و سلموا تسلیما؛ اى کسانى که ایمان آورده اید بر او درود فرستید و به فرمانش بخوبى گردن نهید.» (احزاب/ 56) خدای سبحان بر رسول مطهر صلوات می فرستد، و فرشتگان نیز بر روان مطهر نبی اکرم (ص) صلوات می فرستد و مؤمنین اعم از زن و مرد هم مکلف هستند به درود فرستادن، همانطوری که در نماز و غیر نماز بر آن حضرت صلوات می فرستد.
بنابراین تصلیه و تسلیم که کار فرشتگان است، مورد امر انسانها هم هست. شهادت به وحدانیت حق و رسالت فرشتگان یک کار علمی بود، و تصلیه یک کار عملی، و انسانها هم در کار علمی و هم در کار عملی با فرشتگان سهیم هستند.
تبری نیز در کنار تولی از فرائض دینی ما محسوب می شود، همانطوری که نماز و روزه واجب است تولی اولیای حق و تبری از اعداء حق، بر همه مکلفین واجب است. همانطوری که فرشتگان تولی دارند، تبری نیز دارند. در مورد تبری فرشتگان قرآن کریم می فرماید: «ان الذین کفروا و ماتوا و هم کفار اولئک علیهم لعنه الله والملائکه والناس اجمعین؛ کسانی که کافر شدند و مردند در حال کفر، لعنت خدا و فرشتگان و مردم، همگی بر آنان باد.» (بقره/ 161)
فرشتگان همانند ذات اقدس اله از کافران منزجرند و تبری دارند و بر آنها لعنت می فرستند. مؤمنین و انسانها نیز همانند آنان از کافران منزجرند و بر آنها نفرین و لعن می فرستند. و کلمه "ناس" در آیه اختصاصی به مرد ندارد، لعنت ناس برای کافران است، همچنانکه لعنت فرشتگان بر کافران است.

Sources

Keywords