غیاث الدین جمشید

جمشیدبن مسعودبن محمودبن محمد کاشانی، ریاضیدان و منجم معروف ایرانی است. او اهل کاشان و پدرش طبیب است. ظاهرا در سال 790 هـ ق متولد شده است. او در کاشان به کارهای نجومی مشغول بود و علی رغم پیشه خانوادگی خود در پزشکی، به تحصیل ریاضیات پرداخت و تا آنجا پیش رفت که در زمره بزرگترین منجمان به رصدخانه الغ بیگ رفت. در آنجا نیز نزد الغ بیگ بسیار محبوب بود. او در ریاضیات مسائل دشواری را حل کرد و در نجوم فعالیتهای زیادی انجام داد. او به پدرش نامه هایی نوشته که در آن می توان روند فعالیتها و مشکلاتش را مشاهده کرد. او در سال 832 هـ ق وفات یافت.

فعالیتهای علمی:
غیاث الدین جمشید در زمینه ریاضیات توانست:
1- سینوس یک درجه را تا 17 رقم اعشاری و عدد پی را تا 16 رقم به دست آورد.
2- او از پیشگامان در ابداع کسر اعشاری است.
او در زمینه ریاضیات به علت تبحر و استعداد فراوان بسیار مورد اتهام حسودان قرار می گرفت و در زمینه نجوم نیز آنطور که خود غیاث الدین در نامه هایش بیان کرده است:
1- سه خسوف را در کاشان رصد کرد.
2- ابزار رصدی زیادی ساخته است مثل "طبق المناطق" و "لوح الاتصالات" برای شناسایی تقویمها و ...
3- طرح و نقشه رصدخانه الغ بیگ نیز از غیاث الدین جمشید است که پس از تصویب الغ بیگ ساخته شد.
4- او همچنین زیج های جدیدی نیز تدوین کرد. از جمله اصلاح و تکمیل "زیج ایلخانی" و تهیه "زیج خاقانی"

آثار:
1- زیج خاقانی
2- زیج تسهیلات
3- رساله نزهة الحدائق
4- رساله سلم السماء در استخراج ابعاد زمین و ستارگان
5- رساله وتر و جیب در ریاضیات و هندسه
6- رساله محیطیه
7- الابعاد و الاجرام و ... .
کتب و زیجهای غیاث الدین در کتابخانه هایی چون آستان قدس و سایر کتابخانه های معروف جهان وجود دارد.

Sources

Keywords