علی ابن عباس اهوازی

ابوالحسن علی بن عباس، پزشک مشهور ایرانی در زمان عضدالدوله دیلمی. او در اهواز به دنیا آمد، البته به نقل برخی در بهبهان هم گفته شده. خانواده اش حداقل تا دو نسل قبل از او، آئین زرتشت داشتند و به همین علت، او به مجوس هم مشهور بود. در تاریخ لقب علاء الدین هم به او داده اند. از احوال علی بن عباس و دوران زندگیش اطلاعی نداریم. ولی گفته شده که او در شیراز نزد ابوماهر موسی بن سیار علوم را آموخت و بعد از آن خودش به فراگیری آثار پزشکی قدیم، مشغول شد. در این راه آنقدر تبحر پیدا کرد که پزشک دربار "فناخسروعضدالدوله دیلمی" گشت.
او به دانش و مهارت و ابتکار در رشته طب، زبانزد همه بود و در همین راستا، دائرة المعارف طبی بزرگی نوشت و به نام عضدالدوله رقم زد. این اثر او به عنوان یکی از برجسته ترین منابع طبی، ستوده شده و در واقع شهرت او مدیون همین کتاب ارزشمندش به نام «کامل الصناعه الطیبه» است. این دانشنامه پزشکی، دارای نظم و ترتیب عالی است و از همان روزگار مورد اقبال و توجه قرار گرفت و در زمره کتب آموزشی شد. البته بعد از تألیف قانون ابوعلی سینا، تقریبا کنار رفت ولی بنا بر نظر قفطی این کتاب از دیدگاه پزشکی عملی، برتر از قانون بوعلی سیناست. زیرا او کاملا به اهمیت روان درمانی آگاه بوده و قبل از ابوعلی سینا به این موضوع پرداخته است.
در عصر جدید، توجه اروپائیان از نیمه قرن 19 میلادی به این اثر بزرگ طبی، جلب شد و به بررسی ابواب و ترجمه بخش هایی از آن دست زدند و در تحقیقات مربوط به تاریخ علم و تاریخ پزشکی به بررسی آراء پرداختند. اولین بار نیز متن عربی «کامل الصناعه» در سال 1283 هـ ق، در لاهور و بعد در سال 1294 ق در بولاق به چاپ رسید. به نقل "کمبل"، کتاب دیگری در طب که مشتمل بر 3 بخش بهداشت، بیماریها و جراحی هاست به او نسبت داده و نسخه ای از آن در «گوتینگن» می باشد.

Sources

Keywords