کتاب شرح اسرار مثنوی مولانا جلال‌الدین محمد بلخی

یکی از آثار نفیس حکیم ملاهادی بن مهدی سبزواری همین شرح است که به ابیات مشکل هر دفتری از دفترهای مثنوی مولانا جلال الدین محمد بلخی نوشته است. حاج ملاهادی به مثنوی علاقه خاصی داشته و همیشه این کتاب را مطالعه می نموده است. از این شرح احاطه حکیم بر آثار عرفا «نظما و نثرا» و سیر او در کتب این طایفه و انغمار او در جذبه و سلوک و سیعه باع و کثرت اطلاع از اقوال عرفا و تسلط فیلسوف به اخبار و احادیث و آیات و ماثوراتی که در کتب اهل تحقیق در سیر و سلوک به آنها استدلال و استشهاد شده است ظاهر و هویداست. حکیم علاوه بر تسلط به آثار و اخبار اسلامی و احاطه به تفسیر و حدیث، چون خود ذوق شعری دارد در مباحث عرفانی جا به جا به آیات و اخبار و آثار و اشعار عرفانی استشهاد می نماید و در سایر تالیفات فارسی خود، همین رویه را مراعات می کند.

زندگینامه حاج ملاهادی بن مهدی سبزواری
ملاهادی بن مهدی بن حاج میرزا هادی بن میرزا مهدی بن محمدصادق سبزواری در سال 1212 هجری قمری در سبزوار متولد شد. ایشان یکی از بزرگترین حکیمان و عارفان قرن 13 هجری قمری و از نامدارترین شاگردان و شارحان حکمت صدرایی است. حکیم سبزواری 7 ساله بود که پدرش مرد. در ده سالگی برای تحصیل به مشهد مقدس رفت و ده سال اقامت کرد. شهرت حکمای اصفهان او را برای تحصیل عرفان و فلسفه به اصفهان کشید و حدود هفت سال در آنجا اقامت کرد سپس به مشهد مراجعت کرد و در مدرسه حاج حسن به تدریس پرداخت. آنگاه عازم بیت الله شد. در مراجعت اجبارا دو سه سالی در کرمان اقامت کرد و به تربیت نفس و ریاضت پرداخت. در همه مدتی که آنجا بود به کمک خادم مدرسه به خدمت طلاب قیام کرد و بعد دختر همان خادم را به زنی گرفت و رهسپار سبزوار شد. قریب به چهل سال بدون آنکه حتی یک نوبت از آن شهر خارج شود در آنجا توقف کرد و به کار مطالعه و تحقیق و تدریس و تالیف و عبادت و ریاضت نفس و تربیت شاگردان پرداخت تا در عصر روز بیست و پنجم ذی الحجه سال 1289 قمری در سبزوار درگذشت.
آرامگاه او در دروازه نیشابور سبزوار (اکنون معروف به فلکه زند) قرار دارد. حاج ملاهادی سبزواری در شعر و اسرار تخلص می کرد.
اساتید: حاج ملاحسین سبزواری، آقا محمدعلی نجفی، حاج محمدابراهیم کلباسی و...
شاگردان: آخوند ملا محمد سبزواری، کاظم خراسانی، حاج فاضل، ادیب نیشابوری و...
آثار: اسرار الحکم، شرح مثنوی، الراح و القراح، شرح دعای صباح، شرح الاسماء و...

ساختاربندی کتاب
1- شرح اسرار بر دفتر اول
2- شرح اسرار بر دفتر دوم
3- شرح اسرار بر دفتر سوم
4- شرح اسرار بر دفتر چهارم
5- شرح اسرار بر دفتر پنجم
6- شرح اسرار بر دفتر ششم
این کتاب توسط کتابخانه سنایی منتشر شده است (تاریخ و مکان نشر معلوم نیست).

Sources

Keywords